pl: Regulacja sektora energetycznego w Unii Europejskiej oraz na Ukrainie. Cele i prawne środki regulacji sektora energetycznego

en: The regulation of the energy sector in the European Union and in Ukraine. The objectives and legal measures of the energy sector-specific regulation

uk: Регулювання енергетичного сектору в Європейському Союзі та в Україні Цілі та правові засоби регулювання енергетичного сектору

Niniejsza monografia stanowi unikalną, dogłębną i wszechstronną analizę regulacji prawnej sektora energetycznego Ukrainy poprzez odniesienie jej do regulacji sektora energetycznego Unii Europejskiej. Autor formułuje wnioski dotyczące zbliżenia tych systemów do siebie. Pierwszym podjętym zagadnieniem jest współczesne rozumienie pojęcia regulacji sektorowej. W toku badań ustalono cele (wartości) oraz konkretne prawne środki (instrumenty) interwencji państwa występujące w regulacjach prawnych Unii Europejskiej oraz Ukrainy. Wyróżnienie czterech podstawowych celów regulacji sektora energetycznego stanowiło koncepcję wyjściową badań. Pierwszym zasadniczym celem nowoczesnej regulacji sektorowej jest realizowanie i wspieranie szeroko rozumianych zasad ekonomii. Drugim celem jest szeroko rozumiana ochrona interesów konsumentów (odbiorców w gospodarstwach domowych, w tym odbiorców wrażliwych) i ich dobrobytu socjalnego (cele społeczne regulacji). Trzeci cel to zagwarantowanie bezpieczeństwa energetycznego. Czwarty cel to gwarancje ochrony środowiska naturalnego i klimatu (cele proekologiczne). Analizie poddano przepisy dotyczące sektorów elektroenergetycznego oraz gazu ziemnego. W pracy sformułowano tezę, zgodnie z którą regulacja jest konstrukcją funkcjonalną, dynamiczną, zmienną w czasie i podlegającą ewolucji (modernizacji). Przeprowadzone badania pokazują, że obecnie obowiązująca unijna regulacja sektora energii elektrycznej i gazu ziemnego uznaje wszystkie istotne cele określone jako cele regulacyjne. Z kolei analiza obowiązujących na Ukrainie przepisów regulacyjnych rangi ustawowej i niższego rzędu dla sektora elektroenergetycznego i gazu ziemnego prowadzi do wniosku, że wprowadzone i prawnie zagwarantowane zostały kluczowe prawne środki (instrumenty) realizacji wszystkich istotnych celów regulacyjnych. Odrębnym zagadnieniem pozostaje problematyka praktyki stosowania oraz realizacji analizowanych aktów prawnych Ukrainy.

This monograph is a unique, in-depth and comprehensive analysis of the laws that regulate the energy sector in Ukraine as they relate to energy sector regulation of the European Union. This work addresses the contemporary understanding of the concept of sectoral regulation and determines goals (values) and specific legal means (instruments) of regulatory intervention in both, Ukraine and the EU. The author starts with distinguishing the four basic goals of the regulation of the energy sector. The first goal is to implement and support broadly understood principles of economy. The second goal pertains to a broadly understood protection of the interests of consumers (household consumers, including vulnerable consumers) and their social welfare (social goals of regulations). The third goal is to guarantee energy security, and the fourth goal highlights environmental protection and climate action (pro-ecological objectives). The analysis usess the above concepts to assess the regulatory regimes for electricity and natural gas sectors in Ukraine and the EU.  The findings indicate that the EU regulation of electricity and natural gas sector recognizes all the relevant regulatory goals. While legal measures (instruments) for the implementation of all important regulatory objectives have been introduced and legally guaranteed in Ukraine, the actual application and implementation of the laws leaves room for improvement.