Monografia prezentuje wyniki najnowszych badań muzykologicznych przeprowadzonych nad twórczością i działalnością muzyczną Josepha Ignatza Schnabla (1767–1831) – niemieckiego kompozytora, dyrygenta i pedagoga. Praca składa się z części historycznej, analitycznej oraz z ujęcia krytycznego. Uzupełnienie treści głównej stanowią aneksy, zawierające m.in. najnowszy katalog tematyczny dzieł Schnabla oraz kalendarium życia kompozytora. W monografii po raz pierwszy w sposób całościowy i syntetyczny omówiono styl muzyczny Schnabla, zinterpretowano także jego dzieła w świetle norm stosowanych w muzyce liturgicznej na przełomie XVIII i XIX wieku.

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów

Wstęp

1. Muzyka liturgiczna Kościoła katolickiego w drugiej połowie XVIII wieku

1.1. Kwestie terminologiczne, definicje, pojęcie Kirchenstil
1.2. Wiodące ośrodki muzyki katolickiej w Europie
1.3. Gatunki, nurty i tradycje

1.3.1. Msza – wiodący gatunek katolickiej muzyki liturgicznej
1.3.2. Pozostałe gatunki muzyki liturgicznej
1.3.3. Gatunki muzyki religijnej wykonywane w kontekście liturgii
1.4. Katolicka muzyka liturgiczna w perspektywie normatywnej
1.4.1. Zalecenia kościelne
1.4.2. Dyrektywy świeckie
1.4.3. Traktaty i encyklopedie

2. Joseph Ignatz Schnabel – kompozytor i animator wrocławskiego życia muzycznego

2.1. Tradycje i rozwój muzyki katolickiej we Wrocławiu w drugiej połowie XVIII wieku
2.2. Joseph Ignatz Schnabel – rys biograficzny

2.2.1. Początek XVIII wieku – 1785. Pochodzenie rodziny – dzieciństwo – nauka w Matthiasgymnasium we Wrocławiu
2.2.2. 1785–1797. Nauczyciel muzyki w szkole w Parzycach – Paritzer Kapelle – wczesna twórczość kompozytorska
2.2.3. 1797–1805. Koncertmistrz w klasztorze św. Wincentego – organista w kościele św. Klary – dyrygent koncertów wielkopostnych – koncertmistrz Teatru Miejskiego
2.2.4. 1805–1831. Kapelmistrz katedry św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu 135 2.2.5. 1805–1831. Dyrygent koncertów abonamentowych i publicznych
2.2.6. 1803–1831. Działalność Schnabla jako pedagoga i popularyzatora muzyki kościelnej
2.2.7. 1805–1831. Życie osobiste i rodzinne – osobowość i charakter Josepha Ignatza Schnabla

2.3. Charakterystyka źródeł oraz metodologia ich badań

3. Charakterystyka twórczości mszalnej Schnabla

3.1. Cykle ordinarium missae

3.1.1. Charakterystyka ogólna i datowanie
3.1.2. Przeznaczenie i obsada
3.1.3. Forma
3.1.4. Układ tonalny i zjawiska harmoniczne
3.1.5. Faktura
3.1.6. Instrumentacja i brzmienie
3.1.7. Relacje słowno-muzyczne i kategorie wyrazowe

3.2. Requia
3.3. Graduały

3.3.1. Charakterystyka ogólna
3.3.2. Przeznaczenie i obsada
3.3.3. Układ tonalny i forma
3.3.4. Przykłady szczególnych rozwiązań

3.4. Offertoria

3.4.1. Charakterystyka ogólna
3.4.2. Przeznaczenie i obsada
3.4.3. Układ tonalny i forma
3.4.4. Przykłady szczególnych rozwiązań

3.5. Introity

4. Styl pozostałych kompozycji liturgicznych

4.1. Nieszpory

4.1.1. Charakterystyka ogólna
4.1.2. Przeznaczenie i obsada
4.1.3. Układ tonalny i forma
4.1.4. Relacje słowno-muzyczne i kategorie wyrazowe
4.1.5. Nawiązania do chorału

4.2. Hymny vespertini

4.2.1. Charakterystyka ogólna
4.2.2. Przeznaczenie i obsada
4.2.3. Układ tonalny i forma
4.2.4. Przykłady szczególnych rozwiązań

4.3. Antyfony maryjne

4.3.1. Charakterystyka ogólna i obsada
4.3.2. Układ tonalny i forma
4.3.3. Przykłady szczególnych rozwiązań
4.3.4. Związki słowno-muzyczne i kategorie wyrazowe

4.4. Stationes i hymny eucharystyczne

4.4.1. Stationes

4.5. Te Deum
4.6. Opracowania i aranżacje

5. Gatunki muzyki religijnej wykonywane w kontekście liturgii
5.1. Litanie
5.2. Adaptacje tekstów niemieckich

5.2.1. Deutsche Messe
5.2.2. Pieśni mszalne
5.2.3. Pieśni pogrzebowe
5.2.4. Litania i pieśni ku czci św. Jana Nepomucena

6. Pozaliturgiczne kompozycje religijne

6.1. Większe dzieła wokalno-instrumentalne
6.2. Pieśni

7. Twórczość świecka

7.1. Utwory wokalne i wokalno-instrumentalne
7.2. Twórczość instrumentalna

8. Utwory znane jedynie z tytułów

9. Próba oceny stylu kompozytorskiego Josepha Ignatza Schnabla

9.1. Recepcja twórczości Schnabla w XIX wieku
9.2. Twórczość Schnabla w kontekście historycznym
9.3. Paradygmat stylu kościelnego w twórczości religijnej Schnabla

Zakończenie

Aneks I. Katalog tematyczny utworów Josepha Ignatza Schnabla

Aneks II. Kalendarium życia i działalności muzycznej Josepha Ignatza Schnabla

Aneks III. Tekst umowy objęcia stanowiska kapelmistrza katedry wrocławskiej

Bibliografia

Spis ilustracji

Spis przykładów nutowych

Streszczenie

Summary. The religious works of Joseph Ignatz Schnabel (1767–1831) in the context of stylistic changes in music on the turn of the 18th century

The aim of this monograph is to present the results of the most recent musicological research into the work and musical activity of the German composer, conductor and teacher Joseph Ignatz Schnabel (1767–1831). The work consists of a historical, analytical and critical approach. The main content is supplemented by annexes, containing such things as the latest thematic catalogue of Schnabel's works and a calendar of the composer's life. Schnabel's musical style is discussed in a comprehensive and synthetic way for the first time in the monograph; interpretations of his works were also made in the light of the norms used in liturgical music at the turn of the 18th and 19th centuries.