Autor podejmuje analizę rozwoju kontroli przez hamowanie – jednego z najbardziej popularnych konstruktów we współczesnych badaniach z zakresu psychologii rozwoju, psychologii poznawczej i neuropsychologii. Jest ona najczęściej ujmowana jako jedna z najwcześniej rozwijających się funkcji wykonawczych, które odpowiedzialne są za podejmowanie przez człowieka działań celowych. Sprawność tych funkcji uznaje się współcześnie za jedne z najważniejszych wczesnych predyktorów prawidłowego i zaburzonego rozwoju w okresie dzieciństwa, dorastania i dorosłości.

W pierwszej części książki podjęto problem definiowania kontroli hamowania z perspektywy funkcji wykonawczych, systemów funkcjonalnych, procesu rozwiązywania problemów oraz mechanizmów mózgowych. Druga część poświęcona została prezentacji autorskiej koncepcji rozwoju kontroli hamowania w czterech okresach dzieciństwa, opartej na założeniach kulturowo-historycznej psychologii Lwa S. Wygotskiego, oraz omówieniu problemów z pomiarem tego rozwoju. Ostatnia część monografii obejmuje analizę wyników badań własnych autora, których celem była empiryczna ilustracja i weryfikacja wybranych problemów z definiowaniem kontroli hamowania i badaniem jej rozwoju.

Wstęp
1. Konceptualizacja kontroli przez hamowanie
1.1. Wprowadzenie
1.2. Mechanizm kontroli przez hamowanie
1.3. Kontrola przez hamowanie jako funkcja wykonawcza
1.4. Kontrola przez hamowanie jako element systemu funkcjonalnego
1.5. Podsumowanie
2. Mózgowe podstawy kontroli przez hamowanie
2.1. Wprowadzenie
2.2. Lokalizacja mózgowa procesów hamowania
2.3. Systemy mózgowe dla różnych typów kontroli przez hamowanie
2.4. Funkcjonalne relacje między elementami mózgowych systemów hamowania
2.5. Podsumowanie
3. Rozwój kontroli przez hamowanie
3.1. Wprowadzenie
3.2. Główne kierunki rozwoju kontroli przez hamowanie
3.3. Rola środowiska społecznego w rozwoju kontroli przez hamowanie
3.4. Mechanizmy rozwoju kontroli przez hamowanie
3.5. Rozwój kontroli przez hamowanie na tle ogólnych zmian rozwojowych
3.6. Dynamika kontroli przez hamowanie w poszczególnych okresach rozwojowych
3.6.1. Okres niemowlęcy
3.6.2. Wczesne dzieciństwo
3.6.3. Środkowe dzieciństwo
3.6.4. Późne dzieciństwo
3.6.5. Podsumowanie
3.7. Wybrane problemy pomiaru rozwoju kontroli przez hamowanie
4. Wybrane aspekty rozwoju kontroli przez hamowanie – problematyka badań własnych
4.1. Wprowadzenie
4.2. Sprawność kontroli przez hamowanie
4.2.1. Metoda
4.2.2. Wyniki
4.2.3. Dyskusja i wnioski
4.3. Uwarunkowania sprawności kontroli przez hamowanie
4.3.1. Metoda
4.3.2. Wyniki
4.3.3. Dyskusja i wnioski
4.4. Znaczenie sprawności kontroli przez hamowanie dla osiągnięć szkolnych dzieci
4.4.1. Metoda
4.4.2. Wyniki
4.4.3. Dyskusja i wnioski
Zakończenie
Bibliografia
Aneks 1. Charakterystyka projektu badawczego NaDiaGU
Aneks 2. Wyniki analiz statystycznych
Summary. Development of inhibitory control in childhood

The author analyses inhibitory control, one of the most popular concepts in contemporary research in developmental psychology, cognitive psychology and neuropsychology. Inhibitory control is often viewed as one of the earliest developing executive functions, which are the basis for goal-directed human behaviour. The quality of executive functioning is confirmed as one of the most important early predictors of typical and impaired development in childhood, adolescence and adulthood. In the first part of the book, several perspectives on defining inhibitory control are presented. Inhibitory control is described from the point of view of executive functions, functional systems, problem-solving processes and brain mechanisms. The second part of the book includes the author’s original theoretical framework for inhibitory control development, which is based on Lev S. Wygotsky’s cultural-historical psychology. Moreover, difficulties in assessing inhibitory control development are discussed. The final part of the book comprises a presentation and discussion of the results of a research project seeking to test some hypotheses based on the theoretical framework for inhibitory control development.