Monografia naukowa pt. Bezdroża komunikacji – kontakt, porozumienie, akceptacja (księga jubileuszowa poświęcona Profesorowi Bogusławowi Zielińskiemu) to wielogłosowy projekt uchwycenia i omówienia fenomenu komunikacji w wymiarze antropologicznym, socjologicznym, literackim, językowym i kulturowym. Szeroki aspekt i wielość rozpoznań sugeruje w pierwszym rzędzie sytuację dialogu, rozmowy i ustalenia stanowisk, ale w dalszej perspektywie przytacza kwestie sporu, konfliktu, polemiki i kategorycznego narzucania sądów i opinii. Taka optyka i operacjonalizacja problemu nie redukuje przy tym pierwotnego znaczenia komunikacji, w sensie przemieszczania się w przestrzeni oraz, co przywoływane bywa rzadziej i w bardziej metaforycznym sensie – w czasie. Zamieszczone w tomie rozważania dowodzą, iż egzystencjalne, kulturowe i społeczne doświadczanie relacji międzyludzkich niezmiennie wiąże się z inicjowaniem, podtrzymywaniem i podsycaniem kontaktów z drugim człowiekiem. Składające się na niniejszy tom refleksje, opinie, zapatrywania, rozpoznania w swej różnorodności, wielogłosowości i zróżnicowanej tożsamości ich autorów potwierdzają, a jednocześnie dosłownie egzemplifikują, że problematyka komunikacji niezmiennie rodzi nowe pytania badawcze, a jej naukowe rozpatrywanie, mimo licznych już ujęć i opracowań nadal nie traci aktualności.

Przedmiotem zainteresowania w proponowanej monografii pozostają literackie (literaturoznawcze), językowe (lingwistyczne) i, w najszerszym ujęciu, artystyczne reprezentacje „zysków i strat”, jakie niesie ze sobą potrzeba, konieczność (i możliwość) komunikacji międzyludzkiej w jej wszelakich, mieniących się semantycznymi odcieniami, zniuansowanych i czasami dalekich od oczekiwanej precyzji i określoności przekrojach oraz aspektach.

Kilka słów wstępu (BOGUMIŁA KANIEWSKA)

MAGDALENA BAER
Gołąb w chorwackiej i polskiej komunikacji nie tylko językowej

ZLATA BOJOVIĆ
Полонистичке теме у “Прилозима за књижевност, језик, историју и фолклор’’.
Поводом 100. годишњице “Прилога’’ (1921–2020)

ROBERT BOŃKOWSKI
Kształtowanie serbskich neosemantyzmów żargonowych na zasadzie podobieństwa

PATRYK BOROWIAK
Dalmatina, Мајка Тереза, Тракия, czyli onomastyczna podróż po Bałkanach

DRAGAN BOŠKOVIĆ
O muzici i pesmi, i to kao muzici bića, kao melodiji i pesmi naših bespuća i našeg smisla, ali i o Crnjanskom, Rascijanima, sirenama, i o još ponečemu…

JOANNA CZAPLIŃSKA
Ucieczka od autobiografizmu – pisanie w drugim języku jako strategia (samo)obronna

MACIEJ CZERWIŃSKI
Komunikacja i pamięć w byłej Jugosławii. Fotografia powojenna (inicjatywa grupy Photon)

MIECZYSŁAW DĄBROWSKI
Literatura jako nośnik etycznego dyskursu epoki. Fin de siècle i fin de millénaire

NATALIA DŁUGOSZ
O pewnym typie gorańskich reduplikacji syntaktycznych

PAWEŁ DZIADUL
Komunikacja jako przestroga. Obrazy i słowa przeciwko islamizacji na prawosławnym gruncie południowosłowiańskim (XVI–XIX wiek)

JERZY FIEĆKO
Apologia Josipa Jelačicia według Zygmunta Krasińskiego i jej konteksty

AGATA FIRLEJ
Transoceaniczne forbíny. Korespondencja Wericha i Voskovca jako literatura i jako autobiografia (na cztery ręce)

TATIANA GANENKOVA
Sytuacja socjolingwistyczna młodego pokolenia Albańczyków mieszkających w Strudze (Macedonia Północna)

ANNA GAWARECKA
Nie tylko zachwyt. Motoryzacyjne lęki i niepokoje w czeskiej literaturze międzywojennej

DOROTA GIL
Słowiański krąg intelektualistów Uniwersytetu w Halle jako korytarz komunikacji i współdziałania protestantów i prawosławnych w XVIII wieku

ZHIVKO IVANOV
Н. Лейкин и Алеко Константинов (герои зад граница в разминаване, пропускане и неразбиране)

MAYA IVANOVA
Profesor Petyr Dinekow i jego kontakty z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

MILICA JAKÓBIEC-SEMKOWOWA
Przyczynek do romantycznej idei correspondance des arts. Powieść poetycka – poemat symfoniczny

BOŽIDAR JEZERNIK
Jak stał się Tito „najjaśniejszym diamentem w historii ludzkości”

WOJCIECH JÓŹWIAK
Wyprawa współczesnego bohatera – casus bułgarski

MAGDALENA KOCH
Egipt w literaturze serbskiej XX wieku: modernistyczne i postmodernistyczne sposoby komunikacji z przestrzenią (Jelena Dimitrijević – Jovan Dučić – Isidora Bjelica)

SANJIN KODRIĆ
Književnost graničnosti i prekograničnosti – književnost tariha i soneta. (O sinkretičkim i liminalno-hibridnim oblicima kao karakterističnim aspektima interliterarne i interkulturalne poetike bošnjačke književnosti)

ZBIGNIEW KOPEĆ
„Może źle zrobiłem”? Wokół skomplikowanych relacji polskiego zesłańca na Sybir i pisarza Wacława Sieroszewskiego oraz jego urodzonej w Jakucji córki Marii

URSZULA KOWALSKA-NADOLNA
„No to siadaj, polej sobie i posłuchaj”. Jaroslav Rudiš o sztuce (nie)słuchania

ANNA LEGEŻYŃSKA
Pojechać na Wołyń – lub gdzie indziej.Repatriacje pamięci w wierszach kobiecych. (Wstęp do badań)

TADEUSZ LEWASZKIEWICZ
Pobyt stypendialny Andrzeja Kucharskiego (1795–1862) w Chorwacji od jesieni 1828 roku do połowy listopada 1829 roku

IZABELA LIS-WIELGOSZ
Komunikacja na marginesie. Rzecz o przepisywaniu i opisywaniu na przykładzie krótkich form literackich

ЕЛИ ЛУЧЕСКА
VITA SEXUALIS: Cтароста во македонската фолклорна еротологија

LESZEK MAŁCZAK
Zarys dziejów przekładów literatury chorwackiej w Polsce

ALEKSANDER WOJCIECH MIKOŁAJCZAK
Cyrillianitas i Latinitas w dialogu wschodniego i zachodniego kręgu chrześcijaństwa z perspektywy pióra i kałamarza

LECH MIODYŃSKI
Dialog z historią jako stekstualizowany czynnik macedońskiego samookreślenia kulturowego

TOMASZ MIZERKIEWICZ
Zasada communicatio – o obrazowaniu ekonomii Europy Środkowej i Bałkanów w polskiej prozie najnowszej

LILLA MOROZ-GRZELAK
Dialog z historią w esejach politycznych Radovana Pavlovskiego

KARINA NAUMOSKA-GIEL
Błądzić jest rzeczą ludzką. O najczęstszych błędach leksykalnych popełnianych podczas nauki języka chorwackiego przez studentów pierwszego i drugiego roku studiów slawistycznych o specjalności: studia kroatystyczne

LIDIA NOWICKA-COMBER
„Z nią nie warto rozmawiać” (?) – Dialogi Małgorzaty w chorwackiej sztuce Muka svete Margarite

JĘDRZEJ PASZKIEWICZ
Moskopole jako międzykulturowa strefa kontaktu i komunikacji w XVIII wieku

JAN PEŠINA
Spór o Europę w czeskiej debacie publicznej po 1989 roku. Przypadek Václava Havla i Václava Klausa

KRYSTYNA PIENIĄŻEK-MARKOVIĆ
Iliryjski jako jedyne narzędzie skutecznej komunikacji w pierwszych chorwackich podróżach romantyczno-odrodzeniowych. Listy z drogi Ivana Trnskiego

MAGDALENA POŁCZYŃSKA
„Choć na chwilę zapomnieć o sobie dla kogoś innego”, czyli o outsiderze Slobodana Novaka

IVO POSPÍŠIL
Literární komparatistika a naše dva deficity

IRENA SAWICKA
Tożsamość Arbareszów (wstępne rozpoznanie tematu)

ANDRZEJ SIERADZKI
Formuły komunikujące czas w rękopiśmiennych księgach miejskich Gniezna z XVII i XVIII wieku

ANNA MARIA SKIBSKA
Widokówki wiedeńskie z kolekcji Eliasa Canettiego

ROMAN SLIWKA
Objev svůj svět. Motocykle w czeskim przekazie reklamowym

ELŻBIETA SOLAK
O wybranych aspektach komunikacji interkulturowej w dobie Orient-Expressu (na przykładzie Meyers Reisebücher: Türkei, Rumänien, Serbien, Bulgarien. Bibliographisches Institut, Leipzig; Wien, 1908)

VEDAD SPAHIĆ, SELMA VESELJEVIĆ JERKOVIĆ
Bosniak literature and identity facing temptations of contemporary global civilization

EWA SZPERLIK
Dwaj Słowianie w ojczyźnie Borgesa. Doświadczanie Argentyny w autobiograficznych utworach Witolda Gombrowicza i Joza Kljakovicia

DANKO ŠIPKA
Kolokvijalna leksička sredstva izopštavanja: istraživanje slučaja

BOŻENA TOKARZ
Zmiana substancji poetyckiej: wyzwanie czy konieczność

ZUZANNA TOPOLIŃSKA
Kategorie gramatyczne imperatiwu (w perspektywie semantycznej)

KRZYSZTOF TRYBUŚ
Romantyczne pamiętanie Europy: Mickiewicz – Słowacki – Norwid

MARIOLA WALCZAK-MIKOŁAJCZAKOWA
O czym komunikują bułgarskie antroponimy z rdzeniem bog-?

ELŻBIETA WESOŁOWSKA
Naganne wielosłowie i szlachetne milczenie

EMIL TOKARZ
Profesor Bogusław Zieliński – wizja i konsekwencja

The academic monograph entitled Communication Wilderness – Contact, Agreement, Acceptance (a jubilee publication dedicated to Professor Bogusław Zieliński) is a polyphonic project to grasp and discuss the phenomenon of communication in its anthropological, sociological, literary, linguistic and cultural dimensions. A broad reach and multifarious nature of the plurality of its diagnoses suggest, primarily, a situation of dialogue, conversation and the establishment of standpoints, but, in the long run, communication evokes such issues as dispute, conflict, polemics and categorical imposition of judgements and opinions. This perspective and such operationalization of the problem do not reduce the original meaning of communication, in the sense of moving in space, and, a fact which is rarely invoked and if so rather in a metaphorical sense, in time. The discussions in this volume show that the existential, cultural and social experiences of interpersonal relations are invariably connected with initiating, supporting and maintaining contacts with another human being. In their diversity, polyphonic and varied identity of their authors, the reflections, opinions, views and standpoints found in this volume confirm and, at the same time, literally exemplify the fact that the issue of communication constantly poses new research questions, and its academic discussion, in spite of its numerous views and studies, remains topical.

The subject of the monograph is literary, linguistic and, in the broadest sense, artistic representations of “gains and losses” connected with the need, necessity and capability of human communication in its all different cross-sections and aspects, glistening with semantic shades, nuanced and sometimes far from the expected precision and definiteness.