NAGRODA DZIENNIKARZY w Konkursie na Najlepszą Książkę Akademicką o Nagrody Ministra Edukacji i Nauki oraz JM Rektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznańskie Targi Książki 2022.

Wprowadzenie

1. Flaga jako obrazowa matryca

2. Przekraczając Delaware, przekraczając historię

3. Kraj obrazu, obraz kraju

4. Zachód jako Ameryka

5. Różnicowanie kolonialnej fantazji

6. Przesłony widzenia

7. Ślady modernizmu

8. Nowy Jork jako obraz

Zakończenie

Bibliografia

Indeks nazwisk

Summary

Książka stanowi krytyczną analizę formacji i późniejszych rewizji tego, co autor określa mianem amerykańskich wizualnych mitów. Mity te osadzone są w szeroko pojętej wizualności, modelach spojrzenia, obrazach, sztuce i innych przejawach kultury wizualnej, takich jak film. Ameryka została napisana przede wszystkim z perspektywy historyka sztuki, ale również amerykanisty, ma zatem charakter interdyscyplinarny, łączący refleksję z dziedziny historii sztuki, studiów nad kulturą wizualną i studiów amerykanistycznych. Każdy z rozdziałów, które poprzedzone zostały obszernym, teoretycznym wprowadzeniem, stanowi osobne a zarazem skorelowane z całością książki studium przypadku kształtowania się, zwłaszcza w XIX wieku, obrazów-mitów, w rozmaitych ich przejawach formalnych i medialnych, a przede wszystkim tego, jak – w wyniku zmieniającej się sytuacji społeczno-kulturowej – były one rewidowane w sztuce i kulturze wizualnej wieku XX i XXI. Autor dokonuje znamiennego rozróżnienia na Stany Zjednoczone i Amerykę rozumianą jako wyobrażeniowo-symboliczne pole lub ekran konstytuowania się amerykańskiej mitologii, zmierzającej do zneutralizowania różnicy i unifikacji heterogenicznego narodu. Zaprezentowane, obszerne analizy dzieł sztuki, popularnych obrazów i filmów, demonstrują sposób, w jaki – zwłaszcza od połowy XX wieku – w wyniku budzącej się politycznej świadomości zmarginalizowanych grup, na fali walki o prawa obywatelskie i zachodzących zmian w szeroko pojętym społeczno-kulturowym pejzażu Stanów Zjednoczonych, mitologia ta ulegała stopniowej dekonstrukcji. Jednocześnie jednak, mimo owych wewnętrznych interwencji i osłabienia ekonomicznej i kulturowej hegemonii USA na arenie światowej w ostatnich dekadach, autor stawia tezę, odnosząc się do konkretnych przypadków i problemów amerykańskiej wizualności, że ramowe współrzędne mitu ciągle stanowią trwały punkt odniesienia.

The book Ameryka. Rewizje wizualnej mitologii Stanów Zjednoczonych [America. Revisions of the Visual Mythology of the United States] is a critical analysis of the formation and the subsequent revisions of what the author describes as American visual myths. These myths are embedded in the vast field of visuality, models of vision, images, art and other objects of visual culture, such as film. Ameryka was written, first of all, from the perspective of an art historian, but also an Americanist, hence it offers an interdisciplinary scholarly proposition combining reflections in the fields of art history, visual culture studies and American studies. Following an extensive theoretical introduction, all the chapters are separate but correlated with the book as a whole: there are case studies of the creation of myth-images, particularly in the 19th century, in their diverse forms and media and, more importantly, of how they were revised in art and visual culture in the 20th and 21st centuries. Throughout the book, the author draws an important distinction between the United States and America, which is understood as a symbolic-imaginary field or screen within which American mythology is formed, primarily to neutralize difference and unify the heterogenous American nation. The extensive analyses of artworks, popular images and films demonstrate the way American mythology was gradually deconstructed, especially from the mid-20th century, as a result of the awakening of political consciousness of the marginalized groups, the surge of civil rights struggle and changes within the broader social-cultural landscape of the United States. At the same time, despite these internal interventions and the subsiding economic and cultural hegemony of the USA on the global scene during recent decades, by referring to specific cases and issues of American visuality, the author claims that the basic coordinates of the myth continue to serve as a lasting frame of reference.