Księga dedykowana Profesorowi Henrykowi Machajewskiemu z okazji 70. urodzin i 50 lat pracy archeologicznej. Henryk Machajewski przez wiele lat był związany z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, prowadził również wykłady na Uniwersytecie Szczecińskim oraz w Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku. Podkreślić należy aktywność społeczną Henryka Machajewskiego, zwłaszcza na polu organizacji życia naukowego, widoczną w organizowaniu licznych konferencji i publikacji, a także działań na rzecz ochrony zabytków i popularyzacji wiedzy archeologicznej. Chociaż obecnie pracuje w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Gdańskiego, to cały czas jest aktywny także w swoim wielkopolskim mateczniku, z którym do tej pory jest silnie związany emocjonalnie, działając między innymi bez przerwy w Oddziale Wielkopolskim Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich, którego wiele lat był Prezesem. Głównym przedmiotem badań i prac naukowych Henryka Machajewskiego był od lat młodszy okres przedrzymski, okres wpływów rzymskich oraz okres wędrówek ludów. Nierzadko jednak sięgał do problematyki epoki brązu i wczesnej epoki żelaza, z powodzeniem podejmując również zagadnienia dotyczące wczesnego i późnego średniowiecza. W szczególności naukowo ukochał tereny Pomorza i Wielkopolski. Wielkim sentymentem darzy rodzinną Środę Wielkopolską. Dla uczczenia Jego Jubileuszy pragniemy uhonorować tego znamienitego Uczonego księgą, która stanowić będzie podziękowanie za jego wkład w badania dziejów strefy starożytnego Barbaricum. 

Tabula Gratulatoria

Henryk Machajewski – życie pełne pasji

Bibliografia prac Henryka Machajewskiego

KAMIL NIEDZIÓŁKA
Potencjał oprogramowania GIS w badaniach nad osadnictwem pradziejowym. Przykład Pomorza Wschodniego na przełomie epoki brązu i żelaza

JUSTYNA ŻYCHLIŃSKA
Historia zielarstwa w jednym garze zapisana

VASILE IARMULSCHI, MIHAIL BĂŢ, AUREL ZANOCI, OCTAVIAN MUNTEANU
Zur latènezeitlichen Ringfibeln mit aufgerollten Enden aus dem Prut-Dnister Gebiet

MARCIN WĄS
Czy we wczesnej epoce żelaza na Pomorzu Gdańskim używano krzemieni? Zarys problematyki na przykładzie materiałów ze stanowisk kultury pomorskiej

RENATA MADYDA-LEGUTKO, JUDYTA RODZIŃSKA-NOWAK, PIOTR N. KOTOWICZ
W cieniu góry Wroczeń. Znalezisko fragmentu pomorskiej bransolety wężowatej z miejscowości Jurowce, pow. sanocki

TOMASZ BOCHNAK, ZUZANNA OPIELOWSKA-NOWAK
„Habent sua fata situlae” – brązowe naczynie z Przemyśla-Kazanowa

JACEK ANDRZEJOWSKI
Naczynia z Bilna albo archeologia dygresyjna

BARTŁOMIEJ ROGALSKI
Materiały z archiwalnego cmentarzyska w Zagórzycach, pow. łobeski, stan. 1 (Saagen, Kr. Regenwalde)

BOGUMIŁA WOLSKA
Uwagi na temat masy kości w popielnicowych grobach ludności kultury pomorskiej, jastorfskiej i oksywskiej na Pomorzu

MICHAEL MEYER, BJÖRN RAUCHFUSS
Eine Fibel Kostrzewski Var. G aus Leimbach, Lkr. Nordhausen

MILENA TESKA
Elementy północno-zachodnioeuropejskie w strefie dolnej Wisły doby okresu przedrzymskiego na tle przemian kulturowych epoki

ANNA STROBIN
Ciekawa odmiana żelaznych klamer jednoczęściowych typu Ia z terenów kultury oksywskiej

PIOTR ŁUCZKIEWICZ
„Wiedźmin” z Malborka-Wielbarka i inne groby z nadkompletem uzbrojenia z Europy Środkowej i Północnej w młodszym okresie przedrzymskim

LUBOMIRA TYSZLER
Igła kościana z Czacza w Wielkopolsce jako źródło do dyskusji o praktykowaniu nalbindingu w kulturze przeworskiej

KATARZYNA CZARNECKA
„Skalpel” z grobu książęcego w Łęgu Piekarskim

BARBARA NIEZABITOWSKA-WIŚNIEWSKA
Zapinki 8 serii V grupy Oscara Almgrena z Lubelszczyzny

PIOTR CHACHLIKOWSKI, ANDRZEJ MICHAŁOWSKI
Ślady pracowni kamieniarskiej na cmentarzysku kultury wielbarskiej w Mirosławiu, pow. pilski, woj. wielkopolskie, stanowisko 37

ADAM CIEŚLIŃSKI, ANDRZEJ KASPRZAK
Wyimaginowani przodkowie? Relacje pomiędzy cmentarzyskami kurhanowymi kultur łużyckiej i wielbarskiej na stanowisku w Nowym Łowiczu, pow. drawski

ANDRZEJ KOKOWSKI
Grób „księżniczki” z okresu rzymskiego z miejscowości Różańsko (Rosenthal) w pow. myśliborskim

WOJCIECH KACZOR, MAREK ŻÓŁKIEWSKI
Kępa, stan. 10 – nowy punkt osadniczy kultury wielbarskiej z północnej Wielkopolski

KAMILLA WASZCZUK
Zwierzęta i ich rola w życiu społeczeństw kultury wielbarskiej. Interpretacja wyników badań archeozoologicznych szczątków z wybranych stanowisk Wielkopolski i Kujaw

KALINA SKÓRA, MAGDALENA NATUNIEWICZ-SEKUŁA, MARIA ALEKSANDRA BITNER
Brzoskwinie i ramienionogi, czyli na tropie obcych gatunków flory i fauny w kulturze wielbarskiej. Przykład Weklic

MAGDALENA MĄCZYŃSKA
„Bogate” i „ubogie” cmentarzyska w kulturze wielbarskiej – kilka przykładów

AGNIESZKA KRZYSIAK, MACIEJ MARCZEWSKI, KALINA SKÓRA
Między zniszczeniem a adaptacją. Stosunek społeczności kultury wielbarskiej do obiektów sepulkralnych kultury pomorskiej na przykładzie nekropolii w Wilkowie Nowowiejskim

ANDRZEJ SMARUJ, KAROL ZBRÓG, DANIEL ŻYCHLIŃSKI
Co tam się działo... Wtórnie otwarte groby z cmentarzyska ludności kultury wielbarskiej w Niewieścinie, pow. świecki, stan. 36

PIOTR FUDZIŃSKI, MIROSŁAW FUDZIŃSKI
Popielnica z cmentarzyska rzymskiego z miejscowości Osówko w zbiorach Muzeum Archeologicznego w Gdańsku

MAGDALENA PIOTROWSKA
Przypadek, czy wypadek? O znaleziskach fibul ze studni z osady kultury przeworskiej w Kwiatkowie, gm. Brudzew

ARTUR BŁAŻEJEWSKI
Umbo z okresu rzymskiego znalezione we Wrocławiu-Ratyniu

MATEUSZ WAWRZYNIAK
Zespół pięciu zapinek z okresu wpływów rzymskich z okolic Starego Miasta, pow. koniński (ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Koninie)

EWA PAWLAK
Nekropola z okresu wpływów rzymskich w Osieku koło Jarocina

MARCIN BOHR
Znalezisko grobowe z Lubogoszcza-Dębu (dawn. Eichberg, Kr. Glogau), woj. lubuskie, w świetle materiałów archiwalnych

BARTOSZ KONTNY, ARKADIUSZ MICHALAK
Jedna jaskółka wiosny nie czyni, ale kolejna? Zachodnioprowincjonalnorzymska ostroga z Krakowa-Mogiły na tle podobnych znalezisk ze środkowoeuropejskiego Barbaricum

TOMASZ SKORUPKA
Osada kultury przeworskiej we Wrocławiu-Zabrodziu, stan. 7 (AUT. 11)

PAWEŁ PAWLAK, PAULINA WESOŁOWSKA
Grób – „prawie tyle co dom”. Obiekt funeralny z Obłaczkowa koło Wrześni z późnego okresu rzymskiego i wczesnego okresu wędrówek ludów

DANIEL ŻYCHLIŃSKI
Czy i w grupie dębczyńskiej otwierano groby, by wydobyć z nich kości przodków? – pytanie do Szanownego Jubilata z okazji Jego 70. urodzin i 50 lat pracy archeologicznej!

WOJCIECH NOWAKOWSKI
Pars pro toto? Trzewiki pochew mieczy w późnym okresie wędrówek ludów na Pojezierzu Mazurskim

JAN SCHUSTER
Zapinka z Ostrowitego. Przykład ponadregionalnej stylistyki wieku V

MICHAŁ BRZOSTOWICZ
Między starożytnością i średniowieczem – ostra cezura, czy długie, łagodne przejście? Kilka refleksji na temat przemian kulturowych na ziemiach polskich w I tysiącleciu n.e.

ANDRZEJ KRZYSZOWSKI
Nowe materiały wczesnosłowiańskie z Brodowa (stan. 23) k/Środy Wlkp.

ANNA WRZESIŃSKA, JACEK WRZESIŃSKI
Groby założycielskie (?) cmentarzyska z Dziekanowic, stan. 22

WITOLD ŚWIĘTOSŁAWSKI
Najstarsze militaria wczesnośredniowieczne z Pomorza Wschodniego

ANDRZEJ JANOWSKI, SŁAWOMIR SŁOWIŃSKI
Militaria średniowieczne z zamku w Wieleniu

JANUSZ PIETRZAK, MICHAŁ SZYMAŃSKI, PIOTR WAWRZYNIAK
O kaflach z ul. św. Wawrzyńca i kilku innych ważnych średzkich sprawach

RAFAŁ WITKOWSKI
Z dziejów gminy żydowskiej w Środzie Wielkopolskiej

Book dedicated to Professor Henryk Machajewski on the occasion of his 70th birthday and 50 years of archaeological work. Henryk Machajewski worked for many years at Adam Mickiewicz University in Poznań, and also taught at the University of Szczecin and at the Alexander Gieysztor Academy of Humanities in Pułtusk. His wide-ranging academic activity should be emphasized, which, in addition to organizing numerous conferences and initiating book projects, is particularly evident in the preservation of monuments and the popularization of archaeological research. Although he currently works at the Archaeological Institute at the University of Gdańsk, he continues to work in his Wielkopolska homeland, with which he has a strong emotional bond, particularly his hometown of Środa Wielkopolska. He remains continuously active in the Wielkopolska Section of the Scientific Society of Polish Archaeologists, which he chaired for many years. While he mainly concentrated his research on the more recent pre-Roman Iron Age, the Roman Empire and the Migration Period, he often dealt with questions from the Bronze Age, later Iron Age and Middle Ages. Pomerania and Wielkopolska are particularly important to him. On the occasion of his jubilee, we would like to honor Henryk Machajewski with a commemorative publication to thank him for his contribution to the study of prehistory and early history in the Barbaricum. The jubilee provides a framework for the volume we are planning. We think that the best way of honoring him is through this compilation of contributions that address the issues that Henryk Machajewski has dealt with throughout his scholarly life.