Książka traktuje o zakłóceniach w pracy szkoły w postaci zachowań ryzykownych podejmowanych przez uczniów u progu adolescencji (w dotychczasowej strukturze oświatowej uczęszczających do klas I gimnazjów). Przedmiotem zainteresowania stały się, obok zachowań ryzykownych, także okoliczności im sprzyjające, ujęte jako warunki budujące klimaty bezprawia. Praca składa się z dwóch części. W pierwszej szkoła jest przedstawiona jako element społeczeństwa wychowującego i główny teren zachowań ryzykownych młodzieży. Analizy teoretyczne znajdują swoją konkluzję w postaci założeń metodologicznych badań zaprojektowanych w dłuższej perspektywie czasowej, które stanowiły element realizowanego na terenie Poznania programu „Szkoła Wolna od Narkotyków i Przemocy”. Pierwsza faza badań objęła lata 2007-2013 i jej celem było ustalenie częstotliwości występowania zachowań ryzykownych bez odnoszenia ich do wybranych środowisk lokalnych Poznania. W kolejnej fazie (2014-2016) istotne okazało się ustalenie uwarunkowań tych zachowań według DAC Crime Lifecycle Model w okolicy szkoły i jej wewnątrzszkolnym środowisku wychowawczym, widzianych przez pryzmat współczynnika humanistycznego F. Znanieckiego, co stało się tematem rozważań drugiej części pracy. Pracę wieńczą syntetycznie ujęte wskazania dla praktyki, pokazujące, że nie trzeba ich szukać daleko – wystarczy pochylić się nad tradycyjnymi zasadami pedagogicznymi, zapoznanymi przez płytkie doktryny liberalne.