Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego 2006 - nagroda autorska

Książka zawiera syntezę zmian zachodzących na przestrzeni wielu lat w strukturach terytorialno-administracyjnych w kilkudziesięciu krajach Europy. W poszczególnych analizach autor posługuje się licznymi przykładami pochodzącymi tak z krajów Europy Zachodniej, jak i z przechodzących okres transformacji krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Praca jest cennym źródłem informacji dla badaczy geografii politycznej oraz studentów wydziałów geografii i nauk społecznych. Powinna być także ważną lekturą dla polityków wpływających na kształt reform terytorialno-administracyjnych.

The book presents spatial aspect of the operation of public administration in European countries and changes in territorial-administrative systems at regional and local levels. The analysis covers the properties of administrative units and their role in the political, economic and social lives of modern states. Similarities and differences in administrative divisions under various state, legal, economic, and cultural systems are presented. The thesis offers an identification of main reasons for territorial changes, a description of the criteria and methods employed in reforming administrative divisions, and an evaluation of the effects of the reforms in terms of rationalisation of administrative operations, spatial-functional systems, and social consequences. New forms of controlling administrative space are presented, like inter-territorial and transborder co-operation. The work closes with a set of universal principles of moulding territorial structures of public administration.

Od Autora

• 1. Wstęp
  • 1.1. Współczesne tendencje rozwoju administracji publicznej
  • 1.2. Przedmiot badań. Cel i zakres pracy
  • 1.3. Literatura i materiały źródłowe
• 2. Własności struktur terytorialno-administracyjnych
  • 2.1. Pojęcie i kategorie podziału terytorialno-administracyjnego
  • 2.2. Podział terytorialny jako element organizacji państwa
  • 2.3. Umocowanie prawne podziałów terytorialnych
  • 2.4. Poziomy administracji terytorialnej
  • 2.5. Wielkość jednostki administracyjnej
  • 2.6. Polityczny wymiar jednostek terytorialnych
  • 2.7. Identyfikacja społeczna z jednostkš terytorialnš
  • 2.8. Rozmiary jednostki terytorialnej a efektywność zarzšdzania i legitymizacja społeczna
• 3. Koncepcja analizy reform terytorialno-administracyjnych
  • 3.1. Pojęcie reformy administracyjnej i jej podstawowe elementy
  • 3.2. Adaptacyjny charakter reform terytorialno-administracyjnych
  • 3.3. Kryteria analizy reform terytorialnych
• 4. Charakter, przebieg i rezultaty reform gminnych
  • 4.1. Przesłanki i cele reform na poziomie lokalnym
  • 4.2. Metody zmian lokalnych struktur administracyjnych
  • 4.3. Przebieg reform gminnych w wybranych krajach Europy Zachodniej
  • 4.4. Reformy terytorialne gmin w Niemczech Wschodnich
  • 4.5. Zaniechane reformy gminne
  • 4.6. Odrodzenie samorzšdu lokalnego a zmiany terytorialne w krajach Europy Środkowo-Wschodniej
  • 4.7. Konsekwencje reform gminnych
• 5. Istota i kierunki reform regionalnych
  • 5.1. Pojęcie regionu i regionalizacji polityczno-administracyjnej
  • 5.2. Regionalizacja "od dołu" - przykład Hiszpanii i Belgii
  • 5.3. Regionalizacja "od góry" - przykład Francji i Portugalii
  • 5.4. Reforma federalna -Niemcy Wschodnie
  • 5.5. Reformy regionalne w krajach Europy Środkowo-Wschodniej
• 6. Alternatywy dla reform. Formy kooperacji międzyterytorialnej
  • 6.1. Przesłanki i dziedziny współpracy jednostek administracyjnych
  • 6.2. Formy prawne, organizacyjne i przestrzenne kooperacji
  • 6.3. Współpraca międzygminna w wybranych krajach
  • 6.4. Kooperacja w regionach miejskich
  • 6.5. Sieci miast
• 7. Transgraniczna i zagraniczna współpraca jednostek administracyjnych
  • 7.1. Źródła i uwarunkowania współpracy transgranicznej w świetle teorii integracji
  • 7.2. Podstawy prawne i formy organizacyjne "małej integracji"
  • 7.3. Jednostki transgraniczne - euroregiony
  • 7.4. Miasta przygraniczne - euromiasta
  • 7.5. Zagraniczne partnerstwo miast i gmin
• 8. Perspektywiczne czynniki zmian struktur terytorialnych
  • 8.1. Paneuropejskie struktury terytorialne
  • 8.2. E-administracja i e-demokracja
• 9. Zasady kształtowania podziału terytorialnego
• 10. Podsumowanie

Literatura

Spis rycin

Spis tabel

Territorial-administrative structures and their reforms in European countries (Summary)

Author's note

1. Introduction

1.1. Modern trends in the development of public administration

1.2. The subject of study. The aim and scope of study

1.3. Literature and source materials

2. Properties of territorial-administrative structures

2.1. The notion and categories of territorial-administrative division

2.2. Territorial division as an element of state organisation

2.3. Legal foundations of territorial divisions

2.4. Levels of territorial administration

2.5. The size of an administrative unit

2.6. The political dimension of territorial units

2.7. Social identification with a territorial unit

2.8. The size of a territorial unit and management efficiency and social legitimisation

3. Conception of an analysis of territorial-administrative reforms

3.1. The concept of an administrative reform and its basic elements

3.2. The adaptive role of territorial-administrative reforms

3.3. The criteria of analysis of territorial reforms

4. Nature, pattern and results of communal reforms

4.1. Reasons for and purposes of reforms at the local level

4.2. Methods of changing local administrative structures

4.3. Communal reforms in selected West European countries

4.4. Territorial reforms of communes in Eastern Germany

4.5. Neglected communal reforms

4.6. Rebirth of local government and territorial changes in the countries of Central and Eastern Europe

4.7. Consequences of communal reforms

5. Purport and directions of communal reforms

5.1. The concepts of region and political-administrative regionalisation

5.2. 'Bottom-up' regionalisation - the cases of Spain and Belgium

5.3. Top-down' regionalisation - the cases of France and Portugal

5.5. Federal reform - Eastern Germany

5.5. Regional reforms in the countries of Central and Eastern Europe

6. Alternatives to reforms. Forms of inter-territorial co-operation

6.1. Reasons for and domains of co-operation of administrative units

6.2. Legal, organisational and spatial forms of co-operation

6.3. Inter-commune co-operation in selected countries

6.4. Co-operation in urban areas

6.5. Networks of cities

7. Transborder and foreign co-operation of administrative units

7.1. Sources and conditions of transborder co-operation in the light of integration theory

7.2. Legal foundations and organisational forms of 'small integration'

7.3. Transborder units - Euroregions

7.4. Border towns - Eurocities

7.5. Foreign partnerships of towns and communes

8. Future factors of changes of territorial-administrative structures

8.1. Pan-European territorial structures

8.2. E-administration and e-democracy

9. Principles of making a territorial division

10. Summing up

References

List of figures

List of tables

Territorial-administrative structures and their reforms in European countries (Summary)