W dobie rozwoju społeczeństw opartych na wiedzy, zdobywanie dyplomów akademickich staje się udziałem coraz szerszych kręgów społecznych. Masowość kształcenia na poziomie wyższym jest zjawiskiem globalnym, obserwowanym również w Polsce i niosącym ze sobą wiele konsekwencji społecznych, ekonomicznych czy kulturowych. Prezentowana publikacja stanowi próbę odpowiedzi na pytanie jaka jest wartość wyższego wykształcenia w świadomości zbiorowej Polaków oraz jego miejsce w systemach wartości we współczesnym społeczeństwie polskim. Jej podstawą są badania empiryczne prowadzone w latach 2012–2014 w ramach projektu badawczego finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki pt. Wartość wyższego wykształcenia w świadomości zbiorowej współczesnego społeczeństwa polskiego w perspektywie przemian modelu kształcenia akademickiego. Udział w nich wzięło kilka grup respondentów, bezpośrednio i pośrednio zaangażowanych w proces kształcenia akademickiego. Ważną częścią badań były opracowania materiałów statystycznych oraz analiza dyskursu publicznego poruszającego problematykę wyższego wykształcenia. W pracy zawarte zostały również funkcjonujące w naukach społecznych – głównie socjologii – koncepcje teoretyczne dotyczące zarówno wykształcenia, jak i sfery wartości oraz charakterystyka polskiego systemu szkolnictwa wyższego, ze szczególnym uwzględnieniem przemian związanych z transformacją ustrojową po 1989 r., akcesem Polski do Procesu Bolońskiego oraz nowelizacją ustawy „Prawo o szkolnictwie wyższym” (2011 r.).

Presented work concerns the difference between declarative value of higher education and the value that is sensed in reality in contemporary Polish society. Important issues connected with the main problem are involvement of the higher education in various globalization tendencies, as well as change of the ideology of higher education in Poland after year 1989. It contains of two parts. First one is a theoretical description of the role of higher education in modern societies, its value among other priorities and structure of Polish higher education system.
Second part is a result of three years research project (2012- 2015), which main aim was finding answers for following questions: (1) what is the value of higher education in collective consciousness, (2) what are the factors that have an impact on judging the higher education, (3) what are the factors of higher education meaning change? In this empirical part were used both qualitative and quantitative methods of sociological analysis.