Książka stanowi zbiór kilkunastu artykułów opartych na materiałach archiwalnych. O atrakcyjności publikacji w dużym stopniu decyduje rozległość ram chronologicznych (XV–XVIII w.) i terytorialnych (szeroko pojęte „obrzeża Rzeczypospolitej”, w dalszym tle cała Europa) oraz różnorodność tematyczna. Zagadnienia z dziedziny stosunków wyznaniowych, narodowościowych i kulturalnych łączą się tu z problematyką dziejów społecznych, gospodarczych i politycznych (w tym z kwestiami wielkiej polityki europejskiej). Skupiając uwagę na „obrzeżach” Rzeczypospolitej, autor w znakomity sposób ukazał ścisły związek dziejów Polski z historią powszechną. Pracę uzupełniają interesujące ilustracje.

This book is a collection of seventeen articles based on archival materials. Its attractiveness consists to a great extent in the wide chronological (15th-18th centuries) as well as territorial scope (the extensive "outer borders of the Republic of Poland" and in the background the whole of Europe), and also the variety of subjects discussed. Problems in the field of religious, and ethnic and cultural relations are combined in the book with the questions of the social, economic and political history including those of the great European politics. Focusing his attention on the "outer borders" of the Republic of Poland, the author showed superbly the close relation between the history of Poland and the general history of the world. The book is interestingly illustrated.

• Przedmowa
• 
  Bałtyk w dziejach Polski
• Polska flota wojenna Zygmunta Augusta w Darłowie w 1568 roku
• Pomorze Zachodnie w dobie reformacji
• Wprowadzenie reformacji na Pomorzu Zachodnim
• Polskie starania o rekatolizację Szwecji w drugiej połowie XVI wieku
• Emigranci szwedzcy we Francji i ich plany obalenia rządów Jana III Wazy w roku 1584
• Polskość dwóch ostatnich Piastów opolskich
• Wielki Przywilej Ziemski księcia Jana Dobrego
• Sukcesja opolska w pierwszej połowie XVI wieku
• Pankowie kaszubscy - ich geneza i rola w historii Pomorza Gdańskiego Świebodzin jako karta przetargowa wielkiej polityki europejskiej
• O właściwy herb miasta Wałcza
• Herb miasta Lęborka
• Rola Odry w dziejach Śląska
• Walka o polskość Ziemi Nadnoteckiej w okresie 173 lat niewoli
• Teatr jezuicki w Wałczu jako oręż w walce z luteranizmem w XVII i XVIII wieku
• Związki handlowe Polski i Mołdawii w XV i XVI wieku

Nota redakcyjna

Spis ilustracji