Celem pracy jest przedstawienie najważniejszych zmian w polskim Kodeksie karnym i Kodeksie postępowania karnego, dokonanych w 2015 roku, których skutkiem było przekształcenie obowiązku naprawienia szkody w prawie karnym ze środka karnego w kompensacyjny. Autor stara się odpowiedzieć na pytanie, jaka powinna być natura tego środka, aby uniknąć kolizji z innymi instytucjami prawa karnego oraz powstawania wątpliwości co do jego stosowania w praktyce. W tym celu niezbędne jest określenie, czy obowiązek naprawienia szkody w prawie karnym i cywilnym powinny różnić się co do swoich funkcji oraz do jakiego stopnia w procesie karnym możemy korzystać z przepisów prawa cywilnego dotyczących naprawienia szkody. Konkludując, autor stwierdza, że obowiązek naprawienia szkody w prawie karnym powinien być kompatybilny z przepisami prawa cywilnego dotyczącymi naprawienia szkody i zadośćuczynienia. Im bardziej bowiem obowiązek ten będzie się różnił od swojego odpowiednika w prawie cywilnym, tym trudniejsze będzie korzystanie z tej instytucji przez osoby pokrzywdzone. Obowiązek naprawienia szkody w prawie karnym nie powinien pełnić żadnej innej funkcji (w szczególności penalnej) poza jedną: ułatwieniem uzyskania pokrzywdzonym kompensacji szkodliwych skutków popełnionych przestępstw. Nadawanie obowiązkowi naprawienia szkody w prawie karnym jakichkolwiek innych funkcji, nieuchronnie prowadzi do powstania konfliktu pomiędzy jego cywilnoprawnym charakterem a przypisywanymi mu celami penalnymi.

The aim of work is the assessment of changes in polish Criminal code and Code of criminal procedure made in 2015, which effects transformation duty of compensation for damage in criminal law from penal to compensatory measure. The author tries to answer the question, what nature should has the duty of compensation for damage in criminal law to avoid a conflict with other criminal-law institutions and arising practical doubts in its application. For this purpose, is necessary to determine, if compensation for damage in criminal and civil law should differ something to their functions and also to what extent in the course of criminal proceedings can we use provisions of civil law concerning compensation for damage.

Conclusion of work is that the duty of compensation for damage in criminal law should be compatible with the rules of civil law concerning adjudication of damages and satisfaction. The more duty of compensation for damage in criminal law will be different from its equivalent in civil law, the harder application of this institution will be for the victims. The duty of compensation for damage in criminal law should not fulfil any other functions (especially penal) except the only one – the facilitation of obtaining compensation for the victims for harmful effects of committed offence. In the opinion of author, attribution of any other functions to this institution, inevitably leads to the rising a conflict between its civil-law character and attributed penal purposes.