Language
Mobile navigation Home page

O znakach ubezwłasnowolnionych, czyli o nowych polskich i bułgarskich compositach bezafiksalnych w medialnym dyskursie publicystycznym (ujęcie kognitywno-komunikacyjne)

PLN 18.00

Gdy przyglądamy się współczesnej praktyce społecznej, reprezentowanej przez media masowego przekazu, bez trudu dochodzimy do wniosku, że słowotwórcza działalność podmiotu jest w dużej mierze determinowana czynnikami pragmatycznymi. Modele słowotwórcze, które cechuje pewna stałość formy oraz zmienność znaczenia, wpisują się doskonale w obraz współczesności. Stają się skutecznym narzędziem pozwalającym użytkownikom języka realizować najważniejsze dla nich potrzeby – łatwego i szybkiego nazywania bytów wyobrażeniowych. Composita, stanowiące przedmiot analiz, należy traktować jak swego rodzaju znak czasu zarówno we współczesnym polskim, jak i bułgarskim medialnym dyskursie publicystycznym. Serie polskich i bułgarskich wyrazów złożonych z komponentami eko-/еко-, euro-/евро-, gej-/гей- i homo-/хомо- cechuje wysoka produktywność, wskazując tym samym na zjawiska zajmujące centralne pozycje w medialnym dyskursie publicystycznym obu języków. Z kolei struktury złożone z komponentami чалга- i менте-/-менте w języku bułgarskim wyznaczają specyficzne, typowe dla kultury popularnej w tym kraju przestrzenie, przyczyniając się do ukonkretnienia dyskursu potocznego, ale i intelektualnego (metadyskurs o czałdze). Trudno odpowiedzieć na pytanie, ile z tych struktur utrwali się i zagości na stałe w języku. Zresztą nie jestem przekonana, czy, w obliczu współczesności i praw, które nią rządzą, to pytanie znajduje uzasadnienie, ponieważ mamy do czynienia z wyrazami funkcjonującymi w języku na szczególnych zasadach. Ich istnienie sankcjonuje często konkretne zdarzenie użycia językowego. Wyjęte z kontekstu stają się konceptualnie rozmyte. Ale ta cecha tym bardziej utwierdza mnie w przekonaniu, że właśnie tego typu konstrukcje, także jako struktury realizujące określony model słowotwórczy, są językowym sposobem adaptacji do współczesności.

W monografii podjęto problem kilku serii compositów wykazujących wysoką aktywność słowotwórczą we współczesnych językach polskim i bułgarskim w sposób, który pozwala na pokazanie pragmatycznego aspektu słowotwórstwa. Analizie poddano serie złożeń z komponentami: pol. eko-, euro-, homo-, gej-; bułg. еко-, евро-, хомо-, гей-, чалга-, менте-/-менте. Wyrazy te na różne sposoby odnoszą się do pojęć kluczowych we współczesnych dyskursach kulturowych w ramach pewnej ponadnarodowej, „europejskiej” wspólnoty, tj. do pojęć ekologia/екология, Europa/Европа, ludzka seksualność/човешка сексуалност. Oprócz tego opisano sposób funkcjonowania dwóch typowych dla języka bułgarskiego serii wyrażeń złożonych z чалга- i менте- / -менте. Usystematyzowano też wybrane aspekty wiedzy na temat omawianych typów compositów na gruncie językoznawstwa polonistycznego i bułgarystycznego, ze szczególnym uwzględnieniem właściwości compositów, które stanowią o psychicznym sposobie postrzegania rzeczy utrwalonych w ich strukturze. Autorka podjęła próbę interpretacji zarówno słowotwórczej, jak i znaczeniowej compositów w ujęciu konfrontatywnym z perspektywy językoznawstwa kognitywnego i komunikatywizmu. Decydujące znaczenie dla zaprezentowanych w książce wyników badań mają założenia dotyczące kontekstu. Stanowiące przedmiot opisu composita to konstrukcje, które w semantycznym systemie języka oraz w komunikacji językowej okazują się niejednoznaczne lub niedookreślone. Wyrażenia te nabierają znaczenia dopiero w kontekście – są zatem silnie ukontekstowione. W tym sensie można mówić o ich „ubezwłasnowolnieniu”. Dlatego właśnie rozpatrzono derywaty w użyciu językowym z uwzględnieniem różnych aspektów zdarzenia. Kluczowe znaczenie dla badania ma wyodrębnienie i opisanie schematów konstrukcyjnych poszczególnych serii złożeń oraz wyabstrahowanie na podstawie zdarzeń użycia językowego profili znaczeniowych powtarzalnych (najczęściej występujących w prepozycji) komponentów złożeń.

Spis treści
(Size: 139.5 KB)
Summary
(Size: 98.5 KB)
Wstęp
(Size: 119.1 KB)
Write Your Own Review
You're reviewing:O znakach ubezwłasnowolnionych, czyli o nowych polskich i bułgarskich compositach bezafiksalnych w medialnym dyskursie publicystycznym (ujęcie kognitywno-komunikacyjne)
Detailed information
Publication Version printed
Format 17,0 x 24,0
Title (EN) On Signs Incapacitated: The Latest Polish and Bulgarian No-Affix Compounds in Public Media Discourse: A Cognitive and Communicative Approach
Type of publication Monografia
Edition I
Series Filologia Słowiańska nr 37
ISSN 1429-7612
ISBN 978-83-232-3257-5
Number of pages 496
Number of publishing sheets 32,00
Type of binding paperback
Sign up