Tematem opracowania jest zbiór polskich „Litterae Indipetae”, czyli 229 łacińskich listów pisanych w latach 1627-1724 przez jezuitów z ziem Rzeczypospolitej Obojga Narodów do generała Towarzystwa Jezusowego z prośbą o skierowanie na misje zagraniczne (ARSI, Pol. 79). Są one na równi świadectwem pragnień indywidualnych i zbiorowych, listami prywatnymi, a jednak w znacznej mierze oficjalnymi, ujednoliconymi, a przecież zróżnicowanymi, pełnymi młodzieńczej ekspresji, ale i osobistych doświadczeń każdego autora, dokumentami wyrosłymi z wielowiekowej tradycji retorycznej i jej poddanymi, a jednak każdorazowo szczerymi w swym wyrazie i pełnymi naturalności. Pomimo tych walorów, polskie „Indipetae” nie spotkały się dotychczas z szerszym zainteresowaniem badaczy. Spojrzenie na nie okiem filologa klasycznego – neolatynisty prowadzi do leżącego u podstaw niniejszego opracowania przekonania o konieczności zapełnienia istniejącej luki i bliższej analizy zawartości „Indipetae”, które stanowią w równym stopniu ciekawy dokument literacki swej epoki i przyczynek do studiów nad barokową epistolografią, jak również sumę portretów wszystkich autorów, składającą się na obraz polskiego jezuity-misjonarza.

The purpose of the book is to examine the content of so called Litterae Indipetae Polonae, a collection of Latin letters written in 17th and 18th centuries by Jesuits from Polish-Lithuanian Commonwealth and addressed the Superior General of the Society of Jesus, asking for the abroad missions to south-east Asia (especially China). The Polish letters from the collection Pol. 79 (Archivum Romanum Societatis Iesu) are presented in comparison with a miliar correspondence from other Jesuit provinces. By analysing the literary content of the letters, this study captures the spirit of religious fervour of Polish Jesuits (for example Andrzej Rudomina, Jan Mikolaj Smogulecki, Michal Boym) and identifies the source of their inspiration. In order to provide more comprehensive view, the letters are presented in the context of European epistolographic and rhetoric tradition. The role of letters in internal and external communications of the Society of Jesus is also underlined. To facilitate the correlation of the analysed texts with the events that took place in Europe and East Asia at that time, the author presents also historical background of the Jesuit activities in the Far East and the figures of important Jesuit missionaries, i.e. Francis Xavier and Matteo Ricci

5 Book Reviews AHSI 170 2016.II.pdf

Brill Online Books and Journals