Cities divided by state boundary are a very interesting subject of sociological studies. These studies are a part of the sociology of borderlands, but it also is part of the sociology of cities. A sociological study of neighbourhood) the process of creation of a neighbourhood beyond borders was presented on the example of two cities – Gubin and Guben, which before 1945 were just one city. Creating neighbourhood is a long-lasting process, which is often marked by conflicts, but still also showing tendencies towards integration. The author's aim was also to analyse the fundamental theoretical concepts (a city divided into two cities, a neighbourhood, a borderland), showing the history of Gubin and Guben from the oldest times until now, presentation of sociological studies so far carried out in both cities and of the results of the author's own studies on the Gubin-Guben neighbourhood. From the analyses conducted by the author many factors appeared that had an influence on the perception of one's neighbour and the quality of mutual relations. The most important of these are historical factors and stereotypes which were formed on their basis as well as various prejudices. A very important problem which emerged during studies was also the creation of a neighbourhood within each of the twin cities. It could be seen particularly well on the Polish side where starting in 1945 a completely new community was being formed consisting of people coming from various parts of the country, and sometimes of Poles who were arriving from abroad.

Wstęp

1. Miasta podzielone w Europie

2. Gubin i Guben - historia miast pogranicza
2.1. Prehistoria
2.2. Powstanie i rozwój miasta
2.3. Miasto podzielone
2.3.1. Kwestie demograficzne
2.4. Pierwszy okres zamkniętej granicy
2.5. Otwarta granica
2.6. Drugi okres zamkniętej granicy
2.7. Nowe sąsiedztwo

3. Gubin i Guben w badaniach socjologicznych

4. Sąsiedztwo na pograniczu dwóch państw. Podstawowe pojęcia i koncepcje socjologiczne
4.1. Granica, pogranicze i transgranicze jako pojęcia socjologiczne
4.1.1. Człowiek pogranicza
4.2. Kategoria sąsiedztwa w badaniach transgranicznych

5. Granica i sąsiedztwo ponadgraniczne we wspomnieniach mieszkańców Gu-bina i Guben
5.1. Autobiografia jako materiał socjologiczny
5.2. Konkursy na wspomnienia mieszkańców Ziem Zachodnich
5.3. Analiza materiałów zebranych podczas konkursu na pamiętnik "Granica w   świadomości mieszkańców Gubina i Guben"
5.3.1. Historia wysiedlania Niemców z prawobrzeżnego Guben i zasiedlania go przez     Polaków
5.3.2. Wzajemne kontakty mieszkańców podzielonego miasta
5.3.3. Wspólne dziedzictwo oraz poczucie wzajemnej wspólnoty i sąsiedz-twa
5.3.4. Negatywne zjawiska na pograniczu
5.4. Podsumowanie

6. Sąsiedztwo polsko-niemieckie we wspomnieniach gubińskich pionierów
6.1. Gubińscy pionierzy
6.2. Wspomnienia gubińskich pionierów
6.2.1. Okres przed osiedleniem
6.2.2. Pierwsze lata w Gubinie
6.2.3. Sąsiedztwo wewnątrzgubińskie
6.2.4. Kontakty z Niemcami
6.3. Podsumowanie. Tożsamość mieszkańców miasta

7. Na pograniczu wiersza. Gubin i Guben w poezji
7.1. Dzieła literackie jako materiał socjologiczny
7.2. Obraz miasta i wzajemnych kontaktów jego mieszkańców w utworach po-etyckich
7.2.1. Guben w poezji przed drugą wojną światową
7.2.2. Wojna, przesiedlanie, zasiedlenia
7.2.3. Zakorzenienie
7.2.4. Gubińsko-gubeńska wspólnota
7.2.5. Teraźniejszość i przyszłość
7.3. Podsumowanie

8. Realizacja sąsiedztwa gubińsko-gubeńskiego na płaszczyznach makro, mezo i mikro
8.1. Integracja na pograniczu
8.2. Kontakty polityczno-instytucjonalne pomiędzy oboma miastami jako działania     odgórne
8.2.1. Euroregion Sprewa-Nysa-Bóbr
8.2.2. Koncepcja Euromiasta Gubin-Guben
8.2.3. Projekt "Miasto 2030"
8.3. Współpraca między organizacjami i stowarzyszeniami
8.3.1. Kontakty wspólnot kościelnych, szkół, klubów sportowych, kół wędkarskich,     Domu Pomocy Społecznej
8.3.2. Fundacja Fara Gubińska - Centrum Spotkań Polsko-Niemieckich
8.4. Kontakty nieformalne i oddolne
8.5. Podsumowanie

Zakończenie

Bibliografia

Gubin and Guben - borderland cities. A sociological study of neighbourhood (Summary)