Autorka zaprasza w czasy saskie, w obszar słabo i nierównomiernie dotychczas oświetlony. Stara się zatrzeć panujące powszechnie wrażenie gorszego (saskiego) i lepszego (stanisławowskiego) czasu dla teatru. Konstruuje nowe imponujące pole badawcze, wypełnione odkrywczą dokumentacją literacką, teatrologiczną i kulturową, olśniewające erudycją, inspirujące przykładami nowatorskich odczytań tekstów i faktów kultury. Trwanie i ciągłość polskiej kultury teatralnej w czasach saskich zostają tu bezspornie przywrócone naszej wiedzy i świadomości dziedzictwa wzbogaconego wielością europejskich nawiązań. Autorka głosi potrzebę zmiany waloryzacji okresu saskiego jako ważnego ogniwa procesu rozwoju polskiej kultury teatralnej.

This book is an attempt to outline several lines of research on Polish playwrighting of the first half of the 18th century. The classicistic perspective of the camp of King Stanislaw Poniatowski has been forming stereotypical opinions on the poor value of Polish dramas written for the theatre of the epoch of the Saxon kings. The author tries to apply methodological assumptions of the science of drama, which require analysis of a work of dramatic literature or of a text written for the stage in its complex dependences on the performing apparatus, its aesthetics and sociology. The author proposes two circles of reference: to the old native theatrical traditions and to the European anchoring of Polish playwrights of those times. Chapter I is an introduction to the Old Polish traditions of the theatrical clownish comedy, in relation to the commedia dell'arte and analyses ways of "setting it in order" in the translations of French fair and Moliere's farces by Princess F.U. Radziwillowa during the Saxon epoch and of F. Zablocki during the reign of King StanisJaw Poniatowski. In Chapter II a proposal is presented for the theatre of J.A. Zaluski. His project of a neo-mystery play in Poland in discussed is the next Chapter (III) in reference to the older mystery tradition in Poland. Chapter IV draws attention on examples showing the functioning in the school theatre of the 17th and 18th centuries and in the court theatre of the Christian paidea. Chapter V is devoted to the presence of the aclassical "third mask" - a tragicomic modus in the works of F.U. Radziwillowa written for the court theatre at Nieswiez.

• WSTĘP
• 
  Rozdział I
• TEATR LUDYCZNY
  • Teatr sowizdrzałów jako polska komedia dell'arte
  • Oswajanie importowanego komizmu niskiego - farsy uładzone (od Franciszki Urszuli Radziwiłłowej do Franciszka Zabłockiego)
• 
  Rozdział II
• TEATR W FOTELU
  • Józef Andrzej Załuski - projektodawca teatralny, autor dramatów do czytania
  • Wokół wiersza w dramatach muzycznych Józefa Andrzeja Załuskiego
• 
  Rozdział III
• TEATR UCZESTNICTWA
  • Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim a Tragedyja [...] o Sądzie Ostatecznym Józefa Andrzeja Załuskiego - projekt popularnej sceny religijnej
  • Teatr jezuicki jako miejski teatr masowy
• 
  Rozdział IV
• TEATR CHRZEŚCIJAŃSKIEJ PAIDEI
  • Historia na scenie szkolnej i nie tylko (tradycje tragedii humanistyczno-retorycznej)
  • Tradycje szkolnej tragedii męczeńskiej pod piórem Franciszki Urszuli Radziwiłłowej
  • Geniusze Religii i Narodu w polskim teatrze jezuitów
    
    
• Rozdział V
• SZCZĘŚLIWE NIESZCZĘŚCIE, CZYLI TRZECIA MASKA
  • Opera Europy Franciszki Urszuli Radziwiłłowej - okolicznościowy teatr socjofanii i osobistego wyznania
  • Uteatralizowanie opowieści na scenie nieświeskiej a modus tragikomiczny
• 
  ZAKOŃCZENIE. Stracona szansa teatru polskiego. Niedocenione elementy tradycji rodzimych w repertuarze początków sceny publicznej
• 
  Nota wydawnicza
• Indeks nazwisk
• Spis ilustracji
• La polyphonie meprisee. La culture theatrale de la periode saxonne et ses traditions (Resume)

Wzgardzony wielogłos w pliku pdf do pobrania tutaj