Monografia jest drugą z kolei publikacją autorki poświęconą problemom edukacji dziecka do lat trzech. Autorka dostrzega to, o czym przekonywał także między innymi Włodzimierz Fijałkowski – dziecko „nie jest «nieme», natomiast «głusi» często bywają dorośli”. W najnowszym opracowaniu dokonuje analizy wybranych aspektów polskiej rzeczywistości oświatowej, wskazuje przejawy nadmiernej instrumentalizacji edukacji i proponuje przyjęcie niedyrektywnego towarzyszenia w rozwoju, ukazując także autentyczną gotowość opiekunów małego dziecka do ustawicznego doskonalenia warsztatu ich pracy. Autorka, sięgając do niezwykłych osiągnięć Pani Profesor Lucyny Telki, koncentruje się przede wszystkim na obszarach edukacji w dialogu z małym dzieckiem, zwraca się w stronę uważnej obserwacji, gotowości do podjęcia interakcji ze strony osoby dorosłej, postuluje potrzebę autentycznej wrażliwości dorosłego na dziecięce potrzeby. Autorka przekonuje, że prawdziwa edukacja „dzieje się” we wzajemnej bliskości motywacyjnej dziecka i dorosłego funkcjonującej w oparciu o motto: „chcę pomóc dziecku osiągnąć to, co dostrzegam lub czuję, że chce osiągnąć dziecko”, gdyż dziecko pragnie się rozwijać, jest zmotywowane, eksploruje i doświadcza nie z tego powodu, że ktoś mu każe, że ktoś na to pozwala, lecz czyni to z własnej potrzeby. Nadrzędnym celem Katarzyny Sadowskiej jest zachęta do refleksji nad (jak określił to W. Fijałkowski) „indywidualnością, osobowością i wartością istoty ludzkiej jako niezależnej jednostki na każdym etapie jej rozwoju”.

Wprowadzenie

1. Dziecko w polskiej rzeczywistości edukacyjnej
1.1. Wokół rozważań nad pedagogiką dziecka
1.2. Edukacja a rzeczywistość
1.3. Edukacyjna funkcja żłobka – stereotypy i dylematy

2. Instrumentalizacja edukacji dziecka a jego naturalne potrzeby rozwojowe
2.1. Dyrektywność i instrumentalizacja w edukacji dziecka
2.2. Zabawa – zapomniana przestrzeń naturalnej edukacji dziecka a realizacja zajęć edukacyjnych

3. Edukacja małego dziecka – niedyrektywne towarzyszenie i wspieranie rozwoju
3.1. Uwagi o niedyrektywnej edukacji
3.2. Niedyrektywne koncepcje wspierania rozwoju dziecka do lat trzech

4. Koncepcje niedyrektywnej wczesnodziecięcej edukacji w opiniach wychowawców małego dziecka
4.1. Wprowadzenie do analizy wyników badań
4.2. Obojętność i opór opiekuna dziecka do lat trzech wobec niedyrektywnych koncepcji wczesnodziecięcej edukacji
4.3. Dystans wobec propozycji wdrożenia niedyrektywnych koncepcji wspierania rozwoju dziecka do lat trzech w żłobku
4.4. Aprobata niedyrektywnych koncepcji pracy z małym dzieckiem wraz z deklaracją chęci przemodelowania dotychczasowego sposobu pracy
4.5. Poczucie szczególnej wartości proponowanych rozwiązań w zakresie niedyrektywnej edukacji małego dziecka wraz z deklarowaną potrzebą zmian
4.6. Podsumowanie

Zakończenie

Bibliografia

Aneks nr 1. Dziecko w ujęciu Francoise Dolto – wybrane przykłady Aneks nr 2. Praktyczny leksykon wyrażeń – paradoksów i „dyrektywności pozwalającej”

Summary. Early Childhood Education – Between Instrumentalization and Accompaniment in Development.Selected Aspects of Polish Reality 

Katarzyna Bożena Sadowska's second publication on the problems of education for children up to the age of three. The author perceives what scholars such as Włodzimierz Fijałkowski have noted, namely that the child is not “mute”, but rather that adults are often “deaf”. In this latest study of hers, Dr. K. Sadowska analyzes selected aspects of Polish educational reality, indicates the manifestations of excessive instrumentalization in education and proposes adopting undirective accompaniment in development, also presenting the authentic readiness of the guardians of young children to constantly improve their work. Drawing on Prof. Lucyna Telka's exceptional achievements, the author focuses primarily on the areas of education in dialogue with young children, moves towards attentive observation, the readiness to interact with an adult, and postulates the need for genuine adult sensitivity to children's needs. The author argues that true education "happens" in the mutual motivational proximity of the child and adult, which is based on the motto: "I want to help the child to achieve what I see or feel that the child wants to achieve", because the child wants to develop, is motivated, explores and experiences, and not because someone tells him or her to do it, or allows this, but does so out of his or her own need. Katarzyna Sadowska's overriding aim of is to encourage reflections on what W. Fijałkowski defined as "the individuality, personality and value of the human being as an independent individual at every stage of their development".