Rozprawa stanowi uzupełnienie dotychczasowego stanu badań nad procesem przemian świadomości narodowej w warunkach zaborów oraz rolą prasy regionalnej w Królestwie Polskim w II poł. XIX wieku i schyłkowym okresie niewoli. Podstawą źródłową stały się materiały zawarte w "Kaliszaninie" (1870-1892) i "Gazecie Kaliskiej" (1892-1914).

Autorka pokazuje znaczenie lokalnej gazety w dwóch aspektach: jako dokumentu odbijającego różnorodne przejawy życia polskiej prowincji pod panowaniem rosyjskiej administracji oraz jako czynnika stymulującego, kształtującego określone postawy i sposób myślenia lokalnej społeczności na temat losu narodowego w perspektywie aktualnej i w przyszłości. Problemy lokalnego środowiska zostały przedstawione na szerszym tle ponadregionalnym i ponadrozbiorowym.

This dissertation supplements the so far state of studies of the process of transformations in the national consciousness at the time of partitions and the role of regional press in the Kingdom of Poland in the second half of the 19th century and in the final period of captivity. The basis of the sources became materials contained in two press titles published in Kalisz and running publishing activity with no breaks in "Kaliszanin" (1870-1892) and "Gazeta Kaliska" (1892-1914). The author also used partly ephemeral journals such as "Jutrzenka Kaliska" (1906-1907) or "Kurier Kaliski" (1905-1906). Analysing the content of particular sections, the author shows the importance of the local paper from two perspectives as a document reflecting various manifestations of Polish life in provinces under the Russian governmental administration and as a stimulating factor - shaping definite attitudes and manner of thinking of the local community on subjects such as fate of the nation both in the then perspective and in future. Problems of the local environment are presented against the supraregional background and the one which takes into consideration the times after partitions.

• Wstęp
• 
  ROZDZIAŁ I
• Prasa kaliska na tle warunków politycznych, społecznych i kulturalnych w zaborze rosyjskim (1850-1900)
• 
  
  • 1. Tradycje prasy w Kaliskiem
  • 2. Kalisz jako ośrodek prasy regionalnej
  • 3. Czasy świetności "Kaliszanina"
  • 4. W kręgu "Gazety Kaliskiej"
• 
  ROZDZIAŁ II
• Życie codzienne miasta i regionu w kronice prasowej (1870-1900)
• 
  
  • 1. Pod panowaniem rosyjskiej administracji
  • 2. Rola statystyki i liczb
  • 3. Sprawy gospodarcze i ekonomiczne ziemi kaliskiej
  • 4. Niedostatki życia społecznego
  • 5. Rozpowszechnianie wartości
  • 6. Instytucje życia umysłowego
  • 7. Obyczajowość, rozrywki, zabawy
• 
  ROZDZIAŁ III
• W stronę przeszłości
• 
  
  • 1. Odrodzenie zainteresowania historią ogólną i regionalną
  • 2. Prace badawcze lokalnych historyków regionu
  • 3. Tematy historyczne w beletrystyce miejscowych autorów
  • 4. Jubileusze, rocznice
  • 5. Echa polemik dotyczących oceny przeszłości
• 
  ROZDZIAŁ IV
• Integracja ponadzaborowa (1870-1914)
• 
  A. Zabór pruski
• 
  
  • 1. Obraz stosunków w Prusach i Rzeszy Niemieckiej
  • 2. Polacy na ziemiach wcielonych do Prus
  • 3. Posłowie polscy w Landtagu pruskim i parlamencie niemieckim
  • 4. Front samoorganizacji oddolnej w walce z germanizacją
• B. Sytuacja Galicji
  • 1. Wpływ sytuacji politycznej Galicji na prasę i opinię kaliską
  • 2. Galicyjski wzorzec kultury politycznej
  • 3. Kultura i symbole dziedzictwa duchowego narodu
  • 4. Szlakiem historycznych pamiątek narodowych
• 
  ROZDZIAŁ V
• Kryzys polityczny i ekonomiczny Rosji (1904-1907)
• 
  
  • 1. Początki osłabienia samodzierżawia
  • 2. Odgłosy "nieposłuszeństwa społecznego"
  • 3. Wojna rosyjsko-japońska i jej skutki
  • 4. Strategia ugodowa
  • 5. Rola przedruków z prasy krajowej, warszawskiej i rosyjskiej w kształtowaniu opinii o państwie zaborczym
• 
  ROZDZIAŁ VI
• Wpływ działalności prasy na kulturę polityczną i odrodzenie aktywności kaliszan (1905-1914)
• 
  
  • 1. Wobec gniewu ludu - inteligenckie poczucie winy
  • 2. Stronnictwo Narodowej Demokracji w Kaliszu
  • 3. Walka o szkołę narodową
  • 4. "Lekcja" europejskiego parlamentaryzmu
  • 5. W nurcie dyskusji narodowej: partie, stronnictwa, programy
  • 6. Kres panowania rosyjskiego w Kaliszu (1907-1914)
  • 7. U progu niepodległości - między rewolucją a wielką wojną światową
• 
  Zakończenie
• 
  Bibliografia
• Wykaz skrótów
• Indeks nazwisk
• 
  Political culture of "the little homeland" in the light of Kalisz press (1870-1914) (Summary)