Książka proponuje rozpoznanie stanu badań literackich, jaki wyłania się po zanegowaniu konstruktywizmu. Po okresie typowej dla konstruktywizmu dominacji przekonania o tekstowej naturze realności, dyskursywnego charakteru ludzkiej rzeczywistości oraz narracyjnej tożsamości każdego podmiotu pojawiają się zupełnie nowe stanowiska, które monografia zbiorczo charakteryzuje. Dzięki filozofii obecności, nowej fenomenologii, zwrotowi ku rzeczom, ekokrytyce i innym przekroczeniom konstruktywizmu w zupełnie nowy sposób badane są relacje literatury z realnością oraz podmiotowością. Nazywane są one w monografii „czytaniem postkrytycznym”, aby podkreślić, że są rozwijane jako inna forma krytyki łączona z refleksją nad pozytywnymi związkami dzieł z czytelniczkami i czytelnikami. Po zdefiniowaniu czytania krytycznego książka przybliża dwie wyraziste ewolucje postaw literaturoznawczych ku celowej negacji konstruktywizmu (H.U. Gumbrecht) lub łączeniu go z pojęciami i praktykami postkonstruktywistycznymi (R. Felski). Monografia zawiera także szereg odczytań polskiej literatury XX i XXI wieku w duchu postkrytycznym (S. Piasecki, Z. Haupt, M. Białoszewski, T. Różewicz, P. Matywiecki, A.D. Liskowacki, D. Kotas. S. Hałas, N. Malek).

Spis treści

I. Wstęp

Czytanie postkrytyczne

II. Teorie

Ku manifestacji. Hansa Ulricha Gumbrechta Produkcja obecności

Próby fenomenologiczne. Wokół Literatury w użyciu Rity Felski

Od krytyki do postkrytyki. Nowe możliwości interwencji społecznych literatury w The Limits of Critique

Czytając „jak Rita”. Humanistyki i przywiązania w Urzeczeniu

III. Praktyki

Literacka socjologia połączeń w dwudziestoleciu międzywojennym. Przypadek Kochanka Wielkiej Niedźwiedzicy Sergiusza Piaseckiego

Proza Zygmunta Haupta – problem uwagi „Usprawiedliwianie opisu” w twórczości Zygmunta Haupta

Parodia i paraontologia. Komiczne aspekty twórczości Mirona Białoszewskiego

Sumienne oglądanie. Problem śmieszności, więzi i uznania w twórczości Tadeusza Różewicza

Okna świadomości. Poezja Piotra Matywieckiego

„Dopełniacz. Mnie”. Styl egzystencjalny jako problem tekstów biograficznych Artura Daniela Liskowackiego

Kryształy, zarodki. Doświadczenie przyszłości w polskiej literaturze najnowszej (Dorota Kotas i Salcia Hałas)

 „Odczuć przepływ czasu”. Podmiotowość dywidualna i doświadczenie temporalne w literaturze (Artur Daniel Liskowacki i Natalia Malek)

Bibliografia

Nota bibliograficzna

Indeks nazwisk

The book proposes to investigate the state of literary research that emerges after the negation of constructivism. After a period typical of constructivism's dominance of the belief in the textual nature of reality, the discursive nature of human reality and the narrative identity of each subject, entirely new positions are emerging, which the monograph describes collectively. Thanks to the philosophy of presence, new phenomenology, the turn to things, ecocriticism and other transgressions of constructivism, the relations of literature to reality and subjectivity are explored in a completely new way. These are referred to in the monograph as 'post-critical reading', thus emphasising that they have been developed as another form of criticism combined with reflections on the positive relationships of works with their readers. After defining critical reading, the book focuses on two distinct evolutions of literary studies attitudes towards the deliberate negation of constructivism (H.U. Gumbrecht) or its combination with post-constructivist concepts and practices (R. Felski). The monograph also contains a number of readings of 20th- and 21st-century Polish literature in a post-critical spirit (S. Piasecki, Z. Haupt, M. Białoszewski, T. Różewicz, P. Matywiecki, A.D. Liskowacki, D. Kotas. S. Hałas, N. Malek).