W publikacji podjęto zagadnienie wojskowej kariery zawodowej w doświadczeniach kobiet – żołnierek korpusu oficerskiego Wojska Polskiego. W przekonaniu autorki jest ono istotne zarówno w wymiarze społecznym, jak i naukowym. Społeczne znaczenie tematu wpisuje się w szerszy kontekst procesu przemian kulturowych w obszarze ról płciowych. Z jednej strony oznacza stopniowe porzucanie przekonań o deterministycznym wpływie płci na wybory edukacyjne i zawodowe. Z drugiej wskazuje na wciąż obecny tradycjonalizm założeń związanych z zakresem powinności wpisujących się w pojęcie męskości i kobiecości. Odzwierciedla to m.in. specyfika podziału sfery zawodowej na sfeminizowaną i zmaskulinizowaną. O potrzebie naukowej eksploracji zjawiska świadczy niewielka liczba publikacji i badań poświęconych obecności kobiet w przestrzeni militarnej. Z powyższych względów autorka przyjęła jakościowy wgląd w obszar doświadczeń zawodowych kobiet korpusu oficerskiego Wojska Polskiego za szansę wzbogacenia dotychczasowej wiedzy. Świadczy o tym również przyjęta w pracy perspektywa socjopedagogiczna, która pozwala na rekonstrukcję wojskowej kariery zawodowej i analizę procesów jej konstruowania w ujęciu złożonych doświadczeń socjalizacyjnych, edukacyjnych i zawodowych.

Wstęp 

Rozdział 1. Praca i kariera zawodowa kobiet 
1.1. Założenia teoretyczne i definicje podstawowych pojęć
1.1.1. Koncepcje płci i jej znaczenie w badaniach społecznych
1.1.2. Od pracy kobiet do kariery zawodowej kobiet
1.2. Kobieta i kariera w perspektywie badań pedagogicznych oraz kontrowersje wokół roli zawodowej kobiet 

Rozdział 2. Czynniki społeczne i indywidualne a rozwój kariery zawodowej kobiet
2.1. Doświadczenia socjalizacyjne 
2.1.1. Rodzinna socjalizacja do ról związanych z płcią
2.1.2. Socjalizacja rodzajowa w przestrzeni edukacyjnej
2.1.3. Mass media i kulturowe wizerunki kobiecości
2.2. Życie prywatne kobiet kariery 

Rozdział 3. Kariery zawodowe kobiet w wojsku – dynamika dostępu w kontekście historycznym i współczesnym 
3.1. Wojsko i hegemoniczna męskość 
3.2. Wojsko jako organizacja pracy (mężczyzn i kobiet)
3.3. Historia dostępu kobiet do służby i kariery wojskowej – prawne regulacje
3.4. Kryteria organizacyjne regulujące przebieg kariery wojskowej
3.5. Znaczenie edukacji w dostępie do kariery w Wojsku Polskim

Rozdział 4. Założenia metodologiczne badań własnych
4.1. Przedmiot badań 
4.2. Cel badań 
4.3. Problemy badawcze
4.4. Charakterystyka metody badawczej
4.5. Dobór rozmówczyń, sposób organizacji badań 

Rozdział 5. Doświadczenia socjalizacyjne i edukacyjne badanych kobiet
5.1. Doświadczenia socjalizacyjne 
5.1.1. Przestrzeń socjalizacji w kontekście przyszłej roli zawodowej 
5.1.1.1. Socjalizacja w grupie rówieśniczej – płeć dzieciństwa
5.1.1.2. Socjalizacja na osiedlu wojskowym – normalizacja doświadczeń
5.1.1.3. Socjalizacja w środowisku wiejskim – konstruowanie własnej wyjątkowości
5.2. Doświadczenia edukacyjne
5.2.1. Aspiracje edukacyjne 
5.2.2. Zainteresowania
5.2.3. Mobilność 

Rozdział 6. Konstruowanie kariery w percepcji badanych – doświadczenia okresu służby kandydackiej 
6.1. Motywy wyboru zawodu żołnierki
6.1.1. Motywy instrumentalne
6.1.2. Motywy autoteliczne
6.2. Reakcje rodziny i znajomych
6.3. Trudności i bariery w byciu studentką uczelni wojskowej
6.3.1. Okres unitarny jako jedno z najtrudniejszych doświadczeń
6.3.2. Relacje z kobietami 
6.3.3. Relacje z mężczyznami (studenci, kadra naukowa, dowódcza)

Rozdział 7. Konstruowanie kariery w percepcji badanych – doświadczenia okresu służby zawodowej 
7.1. Adaptacja do roli zawodowej żołnierki
7.2. Specyfika zawodowej służby wojskowej 
7.3. Żołnierskość w doświadczeniu badanych
7.3.1. Definicja żołnierza
7.3.2. Definicja żołnierki
7.3.2.1. Stosunek wobec ciała i seksualności
7.3.2.2. Stosunek wobec służby i roli zawodowej
7.3.2.3. Stosunek wobec innych żołnierek

Rozdział 8. Znaczenia nadawane pojęciu kariery
8.1. Definicja wojskowej kariery zawodowej w rozumieniu badanych
8.1.1. Poczucie kariery wsparte nagrodą zewnętrzną (awansem) – ujęcie mieszane
8.1.1.1. Kariera jako wewnętrzne spełnienie
8.1.1.2. Kariera jako rozwój kompetencji 
8.1.1.3. Kariera jako równoważenie ról rodzinnych i zawodowych
8.1.1.4. Kariera jako wyjście poza schemat „karierowicza”
8.1.2. Klasyczne ujęcie kariery
8.1.2.1. Kariera jako awans na wyższy stopień
8.1.2.2. Kariera jako mobilność „na ścieżce dowódczej”
8.1.2.3. Kariera jako splot okoliczności związanych z awansem
8.2. Kariera własna w percepcji badanych
8.2.1. „Zwrot ku karierze” 
8.2.1.1. Narracja typu: „Nadal robię karierę”
8.2.1.2. Narracja typu: „Myślę, że zrobiłam karierę”
8.2.1.3. Narracja typu: „Zaczynam robić karierę”
8.2.1.4. Narracja typu: „Jeszcze nie robię kariery”
8.2.2. „Odwrót od kariery”
8.2.2.1. Narracja typu: „Chcę robić to, co lubię. Nie jestem zainteresowana karierą”
8.2.2.2. Narracja typu: „W tej jednostce nie zrobię kariery”
8.2.2.3. Narracja typu: „Nie spełniam standardów związanych z karierą”

Rozdział 9. Doświadczenie kariery w odniesieniu do znaczeń nadawanych własnej płci
9.1. Kariera zawodowa a płeć
9.1.1. Stereotyp w obszarze predyspozycji (szklane ściany) – kariera kobiet vs ścieżka dowódcza 
9.1.2. Stereotyp w obszarze kompetencji (szklany sufit) – kariera kobiet vs wiedza i umiejętności
9.1.3. Autostereotyp protekcji – kobieca seksualność vs rozwój kariery
9.1.4. Obniżenie aspiracji – kariera kobiet vs macierzyństwo
9.2. Aspiracje zawodowe żołnierek

Rozdział 10. Czynniki społeczne i kulturowe oraz psychologiczne w procesie konstruowania kariery 
10.1. Czynniki utrudniające rozwój kariery
10.1.1. Bezpośrednie bariery doświadczane w procesie konstruowania kariery
10.1.1.1. Szklany sufit i szklane ściany
10.1.1.2. Macierzyństwo jako obszar dyskryminacji i wykluczenia w dostępie do kariery
10.1.1.3. Macierzyństwo jako czynnik utrudniający rozwój kariery
10.1.1.4. Rodzina vs wymóg mobilności jako czynnik utrudniający rozwój kariery 
10.1.2. Pośrednie bariery doświadczane w procesie konstruowania kariery
10.1.2.1. Klimat pracy w świetle stereotypów płci
10.2. Czynniki wspomagające rozwój kariery
10.2.1. Wewnętrzne uwarunkowania kariery
10.2.2. Uwarunkowania kariery – ujęcie mieszane
10.2.3. Zewnętrzne uwarunkowania kariery
10.2.4. Związek uczuciowy jako pośrednia forma wpływu wspomagającego proces konstruowania kariery

Podsumowanie badań własnych

Zakończenie 

Bibliografia

Spis wykresów

Summary. Women’s Experience of their Military Careers. A Socio-pedagogical Study

This publication deals with the issue of military careers as experienced by female officers from the Officer Corps of the Polish Army. The author believes this experience to be very important in both the social and academic dimension. The social importance of this issue is part and parcel of a broader context of cultural transformation regarding gender roles. On the one hand, this means a gradual shift in the conviction that biological gender determines educational and professional choices. On the other hand, it points to the lingering traditional presumptions regarding the scope of duties belonging to the notions of male and female. It is reflected, among other things, in the division of professions into female- vs. male-dominated. The need to explore the issue is highlighted by the small number of publications and very little research devoted to women in the military. Therefore, the author adopts a qualitative approach in order to gain an insight into the professional experiences of women within the Officer Corps of the Polish Army, which consequently broadens the knowledge we have on the issue. This aim is also reflected in the socio-pedagogical perspective taken up in the present publication, which makes it possible to reconstruct military educational career paths and to analyse the processes of their formation regarding the complex experiences of socialisation, education and professional development.