Utwory Juliana Tuwima i Jana Brzechwy dla dzieci znają wszyscy. Od kilku pokoleń bawią starszych i młodszych czytelników. Rodzice czytają dzieciom pełne humoru, żartobliwe utwory obu poetów. Zapewne nie ma w naszym kraju osoby, która nie zna Kaczki-Dziwaczki, Słonia Trąbalskiego, Pana Słowika, który niespiesznym krokiem zmierza na kolację, czy Stasia- zamęczającego innych mnóstwem pytań. Utwory obu poetów znają dziadkowie, rodzice, poznają je najmłodsi. Zmienia się świat, a wiersze (i nie tylko) Jana Brzechwy i Juliana Tuwima pozostają niezmiennie aktualne. Czy jednak ich odbiór jest cały czas taki sam? Czy dziś są tak samo, jak kiedyś interpretowane? Na ile zmienia się postrzeganie utworów obu poetów w płynnej, dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości XXI wieku? Na ile utwory Brzechwy i Tuwima inspirowały kiedyś nauczycielki i nauczycieli przedszkoli, na ile są źródłem inspiracji dla współczesnych pedagożek i pedagogów? Jak zmienił się sposób pracy z tekstem poetyckim obu poetów na przestrzeni lat? Te i inne pytania stawia autorka. Poszukuje na nie odpowiedzi zagłębiając się w biografie poetów, studiując ich utwory adresowane do najmłodszych i te, które z czasem uznano za odpowiednie na młodszych odbiorców, analizuje propozycje nauczycielek i nauczycieli wykorzystujące teksty obu poetów w pracy z dziećmi przedszkolnymi. Pokazuje sposoby upośredniania dzieciom tekstów obu poetów. 

Wprowadzenie

Rozdział 1

W poszukiwaniu źródeł twórczości dla dzieci Juliana Tuwima i Jana Brzechwy

1.1. Wybrane fakty z biografii Juliana Tuwima

1.1.1. Wspomnienia dzieciństwa i domu rodzinnego

1.1.2. Dziecięcość Tuwima – wybrane kwestie

1.1.3. Dżońcio – literacka inspiracja

1.1.4. Wiersze dla dzieci w Elementarzu Mariana Falskiego

1.1.5. Twórczość dla najmłodszych i ich odbiór w środowisku pedagogów

1.1.6. Późniejsze wznowienia wierszy dla dzieci i ich społeczny odbiór

1.1.7. Ewa – adresatka „ostatniego” dziecięcego wiersza

1.2. Wybrane fakty z biografii Jana Brzechwy

1.2.1. Dzieciństwo i dom rodzinny

1.2.2. Debiut Brzechwy jako autora dla dzieci

1.2.3. Lata wojenne – twórczość dla młodych czytelników 1.2.4. Lata powojenne – obfitość utworów dla dzieci

1.2.5. Spotkania Brzechwy z młodymi czytelnikami

1.2.6. Pożegnanie z poetą

1.3. Podsumowanie

Rozdział 2

Utwory Tuwima i Brzechwy w zmieniającej się rzeczywistości

2.1. Różnice pokoleniowe jako czynnik determinujący interpretację utworu literackiego

2.2. Język jako odzwierciedlenie doświadczeń kolejnych pokoleń

2.2.1. Utwory Brzechwy i Tuwima w procesie transmisji językowej

2.3. Nowatorstwo, uniwersalność, przemijalność utworów Brzechwy i Tuwima

2.3.1. Nowatorstwo utworów Brzechwy i Tuwima

2.3.2. Uniwersalność utworów Tuwima i Brzechwy

2.3.3. Utwory Brzechwy i Tuwima wobec zmian w rzeczywistości społecznej 116

2.4. Upośrednianie jako tworzenie strefy najbliższego rozwoju w kontakcie dziecka z utworem literackim

2.4.1. Dorosły jako pośrednik w relacji dziecko – utwór literacki

2.5. Podsumowanie

Rozdział 3

Dzieci są kompetentne – utwory Jana Brzechwy i Juliana Tuwima w perspektywie potencjału rozwojowego dzieci przedszkolnych

3.1. Proces akceleracji rozwoju dziecka jako rezultat społecznego wsparcia

3.2. Dzieci są sprawcze

3.3. Dzieci są twórcze

3.4. Dzieci bawią się słowami

3.5. Dzieci mają poczucie humoru

3.6. Dzieci zastanawiają się nad światem i sobą w świecie

3.7. Dzieci potrzebują norm i reguł

3.8. Podsumowanie

Rozdział 4

Utwory Brzechwy i Tuwima w zmieniającej się rzeczywistości przedszkolnej

w świetle materiałów z czasopisma „Wychowanie w Przedszkolu”

4.1. Utwory Brzechwy i Tuwima w perspektywie zmieniających się założeń programowych

edukacji przedszkolnej

4.2. Strategie upośredniania dzieciom utworów Jana Brzechwy i Juliana Tuwima

– propozycje nauczycielek w czasopiśmie „Wychowanie w Przedszkolu” 191

4.2.1. Czytanie/recytowanie jako podstawowa forma upośredniania utworu 195

4.2.2. Od słuchania utworu do zabawy

4.2.3. Od słuchania utworu do swobodnej ekspresji dzieci

4.2.4. Od czytania do eksperymentowania

4.2.5. Czytanie/recytowanie luźno powiązane z innymi celami edukacyjnymi

4.2.6. Czytanie dziecku jako sposób porządkowania jego doświadczeń

i przeżyć

4.2.7. Dzielenie się doświadczeniem jako sposób zainteresowania dzieci utworem literackim

4.3. Pułapki w pracy z utworami literackimi na przykładzie wierszy Brzechwy i Tuwima

4.3.1. Pułapka pierwsza – ignorowanie faktów

4.3.2. Pułapka druga – infantylizacja

4.3.3. Pułapka trzecia – instruktażowość

4.3.4. Pułapka czwarta – utrwalanie stereotypów

4.3.4. Podsumowanie

Zakończenie

Bibliografia

Aneks

1. Mniej znane utwory Jana Brzechwy – wybór
2. Mniej znane utwory Juliana Tuwima

Poet – Teacher – Child. Works for Children by Julian Tuwim and Jan Brzechwa

in the Changing Pre-school Reality. Summary

Julian Tuwim and Jan Brzechwa's works for children are known to all. For several generations, they have entertained readers young and old. Parents read humorous, playful pieces by both poets to their children. There is probably no one in our country who does not know Wacky Duck, Trunky the Elephant, Mr. Nightingale, who is in no hurry to get home for dinner, or inquisitive Stan, who exhausts others with his umpteen questions. The works of both poets are known to grandparents, parents and the very youngest alike. The world might be changing, but the poems of Jan Brzechwa and Julian Tuwim (and not only these works) remain resolutely relevant. But are they received in the same way? Are they interpreted today just as they once were? To what extent is the perception of both poets' work changing in the fluid, dynamically changing reality of the 21st century? To what extent did the works of Brzechwa and Tuwim inspire pre-school teachers, and to what degree do they remain a source of inspiration for modern-day teachers? How has the way of working with the poetic text by both writers changed over the years? These and other questions are posed by the author. She seeks answers to them by delving into the biographies of the poets, studying their works for   young readers and those that have been considered suitable for younger audiences over time, and also by analysing teachers' proposals for using both poets' texts in their work with pre-school children. She shows ways of making their texts more accessible to children.