Przedmiotem analizy monografii są szczegółowe rozwiązania prawne zawarte w ustawach ustrojowych regulujących problematykę samorządu terytorialnego w świetle postanowień Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego (EKSL) oraz Konstytucji RP. Obszerne egzegezy tekstów prawnych prowadzą do wniosku, że chociaż same postanowienia Konstytucji RP są w zasadzie zgodne z postanowieniami EKSL – z wyjątkiem realizacji zasady proporcjonalności, która w dużej liczbie ustaw ustrojowych jest traktowana po macoszemu, a jej stosowanie bywa iluzoryczne zwłaszcza w kontekście instrumentów nadzorczych – to rozwiązania przyjęte w ustawach ustrojowych w wielu wypadkach nie spełniają kryteriów wskazanych w EKSL. Przyjmowane w pośpiechu i, zdaje się, bez głębszej refleksji kolejne zmiany ustawodawcze wskazują, że polski system nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego jest daleki od doskonałości.

Wprowadzenie (Krystian M. Ziemski)

Rozdział pierwszy

Krystian M. Ziemski

Podstawowe zasady funkcjonowania samorządu w świetle Konstytucji oraz Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego – próba oceny

Bibliografia

Akty prawne Orzeczenia

Inne źródła

Rozdział drugi

Mariusz Szyrski

Próba określenia zasad stanowienia prawa dla samorządu terytorialnego

Wprowadzenie

Zasady stanowienia prawa dla samorządu terytorialnego

Podsumowanie i wnioski

Bibliografia

Piśmiennictwo

Akty prawne

Orzeczenia

Rozdział trzeci

Justyna Mielczarek‑Mikołajów

Analiza regulacji kontroli i nadzoru pod kątem spełniania przez nie zasad określonych w EKSL, zwłaszcza w świetle zasady proporcjonalności

Wprowadzenie

1. Pojęcie nadzoru i kontroli 2. Kontrola nad samorządem terytorialnym
2. Problematyka nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego – refleksje ogólne
3. Nadzór nad jednostkami samorządu lokalnego z perspektywy postanowień EKSL – analiza szczegółowa

Wnioski końcowe

Bibliografia

Piśmiennictwo

Akty prawne

Orzeczenia

Rozdział czwarty

Ilona Radziwon‑Kamińska

Personalne środki nadzoru nad samorządem terytorialnym w świetle zasad legalności oraz proporcjonalności

Wprowadzenie

1. Zasada legalności w ujęciu Konstytucji RP i EKSL
2. Zasada proporcjonalności w ujęciu Konstytucji RP i EKSL
3. Pojęcie środków nadzoru i środków nadzoru o charakterze personalnym

oraz ich klasyfikacja

3.1. Rozwiązanie organu stanowiącego (rady gminy, rady powiatu, sejmiku

województwa)

3.2. Wezwanie organu wykonawczego do zaprzestania naruszeń i rozwiązanie

(odwołanie) organu wykonawczego

3.3. Zawieszenie organów i ustanowienie zarządu komisarycznego

Podsumowanie Bibliografia

Piśmiennictwo

Akty prawne Orzeczenia

Rozdział piąty

Maria Jędrzejczak

Kontrola i nadzór aktów prawa miejscowego w polskim i angielskim systemie prawnym

Wprowadzenie

1. Akty wydawane przez organy jednostek samorządu terytorialnego 2. Kontrola i nadzór stosowane wobec samorządowych aktów prawa miejscowego

2.1. Środki stosowane przez organy nadzoru

2.2. Środki inicjujące kontrolę sądów administracyjnych

2.3. Środki inicjujące kontrolę Trybunału Konstytucyjnego

3. Środki stosowane w przypadku bezczynności prawodawczej

3.1. Zarządzenie zastępcze

3.2. Skarga na bezczynność prawodawczą

3.3. Petycje, wnioski i skargi

3.4. Odszkodowanie za szkodę wyrządzoną przez niewydanie aktu

4. System aktów podustawowych oraz środki kontroli stosowane w prawie angielskim

Podsumowanie

Bibliografia

Piśmiennictwo

Akty prawne

Orzeczenia

Rozdział szósty

Lucyna Staniszewska, Filip Lewandowski

Samodzielność jednostek samorządu terytorialnego a nadzór prewencyjny w prawie polskim i niemieckim na przykładzie Brandenburgii

Wprowadzenie

1. Nadzór nad jednostkami samorządu terytorialnego w świetle EKSL
2. Kryterium nadzorcze nad samorządem terytorialnym w prawie polskim i niemieckim na przykładzie Brandenburgii
3. Ocena rozstrzygnięć nadzorczych w orzecznictwie sądów administracyjnych
4. Akty zajęcia stanowiska jako środki nadzoru prewencyjnego w prawie polskimi niemieckim na przykładzie Brandenburgii

Podsumowanie

Bibliografia Piśmiennictwo Akty prawne

Orzeczenia

Krystian M. Ziemski, Lucyna Staniszewska

Podsumowanie The limitations of the legal independence of local self-government units.

An evaluation of 30 years of local self-government – Summary

This monograph analyses detailed legal solutions contained in the systemic acts regulating the issues of local self-government in the light of the provisions of the European Charter of Local Self-Government and the provisions of the Constitution of the Republic of Poland. Extensive exegesis of legal texts leads to the conclusion that although the provisions of the Constitution of the Republic of Poland in principle are consistent with the provisions of the ECLLG (with the exception of the implementation of the principle of proportionality, which in many cases of constitutional laws is neglected and its application is sometimes illusory, especially in the context of supervisory instruments) solutions adopted in systemic acts in many cases do not meet the criteria specified in the ECLSG. Successive legislative changes, adopted hastily and seemingly without further reflection, indicate that the Polish system of supervision over local government units is far from perfect.