Książka zawiera zbiór artykułów, w których autorzy opisują próby powołania jezuickiego uniwersytetu oraz różne aspekty dziejów kolegium jezuickiego w Poznaniu, założonego w 1571 r. Zamiary te były gorąco wspierane przez wielkopolską szlachtę podczas posiedzenia sejmu oraz przez króla Zygmunta III Wazę, który wystawił dokument fundacyjny 28 października 1611 r. Jednakże zdecydowany sprzeciw Uniwersytetu Krakowskiego wpłynął na negatywną decyzję papieża. Pół wieku później jezuici podjęli jeszcze raz próbę założenia uniwersytetu, a stosowny dyplom wystawił król Jan III Sobieski w 1678 r., także i tym razem bez powodzenia.

Wstęp (Dorota Żołądź-Strzelczyk, Rafał Witkowski)         
Igor Kraszewski
Wielkopolska i Poznań na przełomie XVI i XVII wieku         
Mikołaj Pukianiec
Szkoła katedralna w Poznaniu – schola maior posnaniensis         
Michał Nowicki
Akademia Lubrańskiego         
Ludwik Grzebień SJ
Poznańskie kolegium jezuickie na tle dziejów Towarzystwa Jezusowego na ziemiach Rzeczypospolitej         
Dariusz Kuźmina
Jakub Wujek w kolegium poznańskim         
Robert Danieluk SJ
Starania o przekształcenie poznańskiego kolegium jezuitów w uniwersytet
w świetle dokumentów Rzymskiego Archiwum Towarzystwa Jezusowego         
Andrzej Kusztelski
Zespół kolegium jezuickiego w Poznaniu. Układ przestrzenny i architektura         
Kazimierz Puchowski
Jezuicki konwikt w Poznaniu     
Barbara Judkowiak
Kilka uwag na temat teatru poznańskich szkół jezuickich w kontekście ich starań o prawa uniwersyteckie         
Rafał Witkowski
Biblioteka jezuicka w świetle katalogów z początku XVII wieku         
Andrzej Paweł Bieś SJ
Kadry nauczycielskie poznańskiego kolegium w XVI–XVIII wieku. Zarys problematyki         
Iwona M. Dacka-Górzyńska
Heraldyka w kolegium jezuitów w Poznaniu         
Dorota Żołądź-Strzelczyk
Działalność szkół poznańskich w okresie reform Komisji Edukacji Narodowej – akademia wielkopolska i szkoła wydziałowa poznańska         
Alicja Pihan-Kijasowa
August Cieszkowski i jego niezrealizowany projekt powołania w Poznaniu polskiego uniwersytetu         
Wykaz ilustracji