W humanistyce, w naukach społecznych czy też – ujmując najszerzej – w badaniach stawiających w centrum swego zainteresowania człowieka i „uniwersum spraw ludzkich” nadrzędne i dominujące znaczenie wydaje się mieć pojęcie kultury. Istnieje imponująca, choć zarazem zatrważająca odbiorcę swą wariantywnością, ilość przytaczanych definicji kultury. W ich cieniu znajduje się nie mniej spektakularna pojęciowo i nieokreślona znaczeniowo tradycja. Każda dyskusja na temat tego, co tradycyjne, może niepostrzeżenie prowadzić na manowce myśli, mętnić wyłaniający się z trudem termin, wzmacniając kontrargumenty przeciwników zajmowania się problemami nazbyt szerokimi znaczeniowo. Powstaje jednak pytanie: czy świat ludzkich idei nie jest wzbogacany przez tę właśnie irytującą niekiedy nieokreśloność, chroniącą to, co w świecie konstruowanym przez człowieka autentyczne, alogiczne, anarchistyczne, niepoddające się łatwo wysublimowanym atakom rozumu, zwłaszcza absolutyzującego, ulegającego pokusom matematyczno-przyrodniczego rozdrabniania każdego fragmentu naszego świata?

Marek Jedliński, Pytania o tradycję i tradycjonalizm – wstęp

ROZWAŻANIA OGÓLNE O TRADYCJI I TRADYCJONALIZMIE

Игорь И. Евлампиев
Концепция культуры в русской философии 19 века и ее современное значение

Алексей Васильев
Традиция: от классической философии к memory studies

Halina Rarot
Filozoficzno-kulturowe ujęcie współzależności tradycji i postępu

Tomasz Nakoneczny
Tradycja a „koniec historii”

Cyprian Gawlik
Rola tradycji w projektach destrukcji i dekonstrukcji metafizyki obecności

TRADYCJA I TRADYCJONALIZM W KULTURZE ZACHODNIOEUROPEJSKIEJ

Grażyna Szumera
Religia a kultura według Christophera Dawsona

Adam Wielomski
Tradycjonaliści romańscy a dyktatura

Tomasz Szymański
Tradycja – ale jaka? Francuscy romantycy o jedynej i prawdziwej religii ludzkości

Marek Nowak
Czy jest rzeczą śmieszną zmieniać prawo? Święty Tomasz z Akwinu o stabilności prawa i o zwyczaju

Aleksandra F. Michalska
Ikona – iluzja tradycji?

Joanna Dobrowolska
Cezary Jellenta wobec tradycji romantycznej. Wszechpoemat i najnowsze jego dzieje

TRADYCJA I TRADYCJONALIZM W KULTURZE POLSKIEJ

Józef Tarnowski
Struve i Witkacy: dwie wizje trendów historycznych

Małgorzata Gajak-Toczek
Praktyki dziedziczenia. O relacjach pamięci i kultury w edukacji polonistycznej

Anita Zabłocka-Trojnar
Najnowsza polska proza fabularna (po 89 r.) wobec tradycji i tradycjonalizmu

Daria Jezierska-Geburczyk
Ponowoczesna rola kategorii wyboru w sposobach rozumienia i funkcjonowania tradycji. Tło teoretyczne i analiza przykładów poznańskich „tradycji wynalezionych”

Krzysztof Witczak
Czy tradycja jest kobietą? Uwagi na marginesie twórczości Krystyny Kofty

TRADYCJA I TRADYCJONALIZM W KULTURZE ROSYJSKIEJ

Dorota Jewdokimow
Znaczenie tradycji religijnej i literackiej w kształtowaniu kultury oraz tożsamości narodowej emigracji rosyjskiej

Marek Jedliński
Krótka wieczność. Bolszewickie próby zmiany kalendarza jako przykład walki z tradycją

Maciej Bala
Tradycja i tradycjonalizm integralny w strukturze ideowej neoeurazjatyzmu Aleksandra Dugina

Piotr Paweł Repczyński
Rosyjski mit – zwycięstwo narracji symbolicznej nad współczesną konsumpcyjno-utylitarystyczną ideologią

Biogramy

In the humanities, the social sciences or, to put it more broadly, in research that focuses on humankind and the "universe of human affairs", the concept of culture seems to be of paramount and dominant importance. An impressive number of definitions of culture exist, though these may at the same time be received with alarm. In their shadow is tradition, no less conceptually spectacular and – let us not fear this statement – of undefined significance. Every discussion about what is traditional may imperceptibly lead us astray in our way of thinking, blurring the emergent term that is so difficult to define, strengthening the counter-arguments of those opponents of dealing with problems that are too broad in meaning. The question arises, however, as to whether the world of human ideas is not enriched by this sometimes irritating vagueness that shields what is authentic, allogical, anarchistic, and not easily subjected to the sublime attacks of reason, especially the absolutizing, mathematical-natural tempatation to atomise every fragment of our world?