Autor monografii od wielu lat zajmuje się różnymi aspektami stosunków polsko-niemieckich w XIX i XX wieku. Książka poświęcona jednemu z pierwszoplanowych zagadnień najnowszych dziejów Europy. Złożone procesy zachodzące w ciągu XIX w. doprowadziły do wykształcenia się bądź formułowania w nowej postaci aspiracji narodowych w Europie Środkowo-Wschodniej. Dążenia te nadały wtedy zupełnie nowy charakter stosunkom między różnymi nacjami. Następstwa owych procesów ujawniły się szczególnie wyraziście w XX w., wraz z powstaniem po pierwszej wojnie światowej w tym regionie Europy wielu państw narodowych. Problemy narodowościowe zachowały swoją aktualność w ciągu całego stulecia, aż po jego ostatnie lata. Uwidaczniały się na dwóch płaszczyznach, częściowo na siebie zachodzących: stosunków między narodami i między państwami. Różnorodność tomu może uprzytomnić czytelnikowi olbrzymi stopień skomplikowania tych zagadnień w okresie ostatnich dwóch stuleci.

This book is dedicated to one of the major problems of recent history of Europe. The complex processes that occurred during the l9th century have led to the formation of a new form of national aspirations in Central and Eastern Europe. Those endeavours rendered a totally new character to relations among different nations. The consequences of these processes were manifested particularly in the 20th century together with the rise of urany national states in this region after World War I. National problems have Been topical throughout the whole century umil its final years. They were visible on two planes which partly overlapped: that of relations between nations and that of relations between states. The variety of subjects discussed in this volume may help the Reader to realise how complicated these problems have Been during the last two centuries.