Na autobiografię Mariny Abramović można spojrzeć jak na dynamiczny, płynny i otwarty ikonostas. Wizualność poszczególnych ikon wykreowanych przez artystkę cyrkuluje w systemie medialnego zapośredniczenia, którego elementem jest nasza percepcja. Ikony skonstruowane przez Abramović nie odsyłają jednak do absolutu teologicznego, transcendentnej boskości, ale do absolutu cybernetycznego, który realizuje się w mechanizmie sprzężenia zwrotnego. Różnorodne pod względem czasoprzestrzennym ikony tworzone przez Abramović dążą do skomponowania struktury ikonostasu, będącego w ciągłym stanie metamorfozy i transformacji. Jest on złożony z fragmentów: działań, obrazów, wspomnień, historii, zawsze jednak oznaczonych przez indywidualną wrażliwość artystki.

W książce opisany został nie tylko fenomen twórczości pionierki sztuki performansu (i jej popularności), jej twórczość stanowi także pryzmat umożliwiający zanalizowanie procesów, którym podlegała sztuka performansu w swojej już pięćdziesięcioletniej historii. Interesujące jest to, jak bardzo performans stał się głęboką strukturą współczesnej kultury, jak jego strategie i narracje w sposób nieuświadomiony powielane są w różnych formach we współczesnej kulturze medialnej.

Wstęp

Esej I IKONA

Esej II REENACTMENT

Esej III WIDEO-NARCYZM

Esej IV MARINA ABRAMOVIĆ MADE ME CRY

Esej V HEGEMONIA WIZUALNOŚCI

Esej VI INTERPASYWNOŚĆ

Esej VII HA/BIOGRAFIA

Esej VIII BAŁKAŃSKI BAROK

Esej IX ŻYWOTY ŚWIĘTYCH

Zakończenie

Spis ilustracji

Bibliografia

Indeks osobowy

Summary (The Icon. Essays on the Art of Marina Abramović)

The book is a collection of essays which analyse the phenomenon of Marina Abramović’s art from many perspectives, as well as her growing popularity and presence in the contemporary media sphere. The analysis covers not only performances, but also photographs, installations, videos and other traces of her presence in culture, such as magazine covers, fashion sessions and advertisements for products which use the artist's image, as well as biographical elements scattered throughout various media forms. The story of Abramović is told within the framework of individual essays, contextually, by analysing how performance art has changed under the influence of media culture, how it has interacted with technological media; and how culture itself has changed under the influence of strong processes of media democratization and the ‘virtualization of reality’.
The art of Marina Abramović, and intertwined autobiographical practices, are shown as forming a dynamic, fluid and open constellation. It can be said that the artist creates icons that are diverse in terms of space and time, and the composition of this book reflects this. In her work, the meaning of icons is dispersed through post-secular, multicultural, technological, visual and cognitive definitions. The signs-icons created by Abramović as part of her artistic activity are aimed at composing the structure of iconostasis, which is in a constant state of metamorphosis and transformation. It is made up of fragments: actions, images, memories, stories. The iconostasis thus constructed by Abramović becomes an interactive matrix, an interface, enabling non-linear narration, continually activated by the viewer’s perception. The analysis of her work also leads to conclusions concerning the whole genre of performance art. This form, observed from the perspective of the twenty-first century, appears to be a heterogeneous media art. This is not only focused on the direct presence and carnality of the performer, as her first manifestos announced, but also enters the world of digital media.