Monografia skupia się na relacji między folkloryzmem a ochroną niematerialnego dziedzictwa kulturowego na przykładzie weselnych widowisk obrzędowych w Wielkopolsce. Jej celem jest rozpoznanie funkcji widowisk w lokalnym krajobrazie kulturowym na przykładzie działalności wybranych widowisk i wykonujących je zespołów folklorystycznych. Książka umocowana jest w paradygmacie antropologii folkloru i folklorystyki antropologicznej i stanowi próbę antropologicznej odpowiedzi na pytanie, czy weselne widowiska obrzędowe, postrzegane jako zjawisko należące do kategorii folkloryzmu, stanowią formę ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Monografia przedstawia motywacje i konsekwencje podejmowania tego typu działań przez członków badanych zespołów folklorystycznych, sposoby rozumienia folkloru, odtwarzanie i zarządzanie elementami dziedzictwa oraz ich wykorzystanie do celów społecznych, ekonomicznych i politycznych. Studia przypadku stanowią: Wesele szamotulskie, Wesele przyprostyńskie i Wesele biskupiańskie. Chociaż powstały naukowe opracowania poszczególnych widowisk weselnych, w literaturze etnologicznej brakuje monografii poświęconej procesualnej i holistycznej analizie porównawczej tego zjawiska. Na obszar problemowy książki składają się: (1) rola folkloryzmu na przykładzie weselnych widowisk obrzędowych w lokalnym i regionalnym krajobrazie kulturowym; (2) motywacje i doświadczenia związane z ich praktykowaniem przez członków lokalnej społeczności; (3) wpływ polityki i systemu ochrony niematerialnego dziedzictwa UNESCO na funkcjonowanie folkloru tradycyjnego i folkloryzmu oraz (4) sposoby postrzegania folkloru i folkloryzmu oraz wynikające z nich sposoby ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Publikacja przedstawia proces, na skutek którego widowiska stały się istotnym elementem lokalnych i regionalnych krajobrazów kulturowych, trwale wpisując się w życic ich mieszkańców.

Wstęp

1. Perspektywy badawcze
1.1. Antropologia folkloru
1.2. Folklor, folkloryzm, folkloryzacja
1.3. Niematerialne dziedzictwo kulturowe
1.4. Orientacje teoretyczno-metodologiczne
1.5. Metody, techniki i narzędzia badawcze

2. Wesela wielkopolskie
2.1. Teatr ludowy i widowiska obrzędowe w Polsce
2.2. Wesele szamotulskie
2.2.1. Ziemia szamotulska
2.2.2. Źródła i opis widowiska
2.2.3. Zespół Folklorystyczny „Szamotuły”
2.3. Wesele przyprostyńskie
2.3.1. Region Kozła
2.3.2. Źródła i opis widowiska
2.3.3. Zespół Regionalny „Wesele Przyprostyńskie”
2.4. Wesele biskupiańskie
2.4.1. Biskupizna
2.4.2. Źródła i opis widowiska
2.4.3. Biskupiański Zespół Folklorystyczny z Domachowa i Okolic

3. Polityczne uwarunkowania folkloryzmu
3.1. Polityczność folkloryzmu
3.2. Polityka w badaniach folklorystycznych
3.3. Folkloryzm jako manifestacja tożsamości narodowej
3.4. „Rządowy sponsoring” i wsparcie systemowe

4. Rozumienie folkloru a sposób jego ochrony
4.1. Definicje folklorystyczne i antropologiczne
4.2. Wpływ folklorystki na wyobrażenia o folklorze
4.2.1. Katalogowanie dzieł folkloru tradycyjnego
4.2.2. Etnografia ratunkowa
4.2.3. System eksperckiej oceny autentyczności
4.3. Społeczne wzory definiowania i postawy wobec folkloru
4.3.1. Strażnik autentyczności
4.3.2. Orędownik zmiany
4.3.3. Lokalny autorytet
4.4. W stronę autentyczności

5. Problematyka autentyczności
5.1. Zakres znaczeniowy pojęcia
5.1.1. Autentyczność w heritologii
5.1.2. Autentyczność w antropologii
5.1.3. Autentyczność w folklorystyce
5.2. Język autentyczności i kategoria prawdy
5.3. Ekspercka ocena autentyczności
5.4. Gradacja autentyczności

6. Rola widowisk w lokalnym krajobrazie kulturowym
6.1. Wymiar kulturowy
6.1.1. Ochrona tradycji
6.1.2. Hybrydyzacja obrzędowości weselnej
6.2. Wymiar społeczny
6.2.1. Integracja pokoleniowa
6.2.2. Realizacja potrzeb społecznych
6.2.3. Organizacja życia społecznego
6.3. Wymiar ekonomiczny
6.3.1. Realizacja ekonomiczna
6.3.2. Rozwój umiejętności indywidualnych
6.4. Wymiar polityczny
6.4.1. Polityka indywidualna
6.4.2. Polityka narodowa
6.5. Folkloryzm i folklor jako znaczące i znaczone: próba analizy strukturalnej

7. Folkloryzm a ochrona niematerialnego dziedzictwa kulturowego
7.1. Tradycje weselne na Liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości
7.2. Kontekst lokalny
7.2.1. Tradycje weselne z Szamotuł i okolic
7.2.2. Tradycje kulturowe Biskupizny
7.2.3. Tradycje dudziarskie w Wielkopolsce
7.3. Wpływ polityki UNESCO na lokalny krajobraz kulturowy
7.4. „Unescoizacja” niematerialnego dziedzictwa kulturowego
7.5. Konflikt, własność i zawłaszczenie

Zakończenie

Bibliografia

Spis rozmówców

Summary (For us it is sacredFolklorism in the context of safeguarding intangible
cultural heritage) 245

The monograph focuses on the relationship between folklorism and the protection of intangible cultural heritage on the example of wedding ritual performances in the Wielkopolska region. Its aim is to identify the function of the performances in the local cultural landscape on the example of the activities of selected performances and the folklore ensembles performing them. The book is set in the paradigm of anthropology of folklore and anthropological folkloristics, and is an attempt at an anthropological answer to the question whether wedding ritual performances, perceived as a phenomenon belonging to the category of folklorism, constitute a form of protection of intangible cultural heritage. The monograph presents the motivations and consequences of undertaking such activities by the members of the folklore groups studied, the ways in which folklore is understood, the reproduction and management of heritage elements, and their use for social, economic and political purposes. The case studies represent: Szamotuły Weddings, Przyrostynia Weddings, and Biskupizne Weddings. Although scholarly studies of individual wedding performances have been produced, the ethnological literature lacks any monograph devoted to a processual and holistic comparative analysis of this phenomenon. The book deals with the following issues: (1) the role of folklorism, as exemplified by wedding rituals in the local and regional cultural landscape; (2) the motivations and experiences of members of the local community related to these practices; (3) the impact of the UNESCO intangible heritage protection policy and system on how traditional folklore and folklorism functions; and (4) the ways in which folklore and folklorism are perceived and the resulting ways in which intangible cultural heritage is protected. The publication outlines the process by which performances have become an important element of local and regional cultural landscapes, and permanently embedded in the lives of inhabitants.