Rozprawa podejmuje kluczowy dla dorobku naukowego archiwistyki okres II Rzeczypospolitej, w którym dokonał się rozwój polskich archiwów i archiwistyki. Po okresie zaborów, gdy archiwa te działały w trzech różnych państwach, w II Rzeczypospolitej nastąpiła integracja archiwów polskich, rozwinęła się nowa metoda archiwalna, powstało nowoczesne prawo archiwalne dostosowane do warunków niepodległego państwa. Kwerendą objęto 18 archiwów i zbiorów rękopiśmiennych bibliotek, obok krajowych także lwowskie i wileńskie, 38 zespołów i zbiorów rękopiśmiennych, parę tysięcy woluminów akt. Tak dokładna i rozległa kwerenda archiwalna i bibliograficzna przesądza o wyjątkowej wartości pracy.

This book is a monograph dealing with the history and activity of State Archives in the Second Republic of Poland. The book comprises all aspects of organisation and functions of State Archives as well as the activities of the state archive service in the year 1918-1939. Considerations concerning the merits on the subject of the main lines of activity of state archives in this period starts with the analysis of the modern law on archives, that is a decree on archives and custody of the archives of 7 February 1919. This decree made possible organisation in Poland of a centralised network of archives supervised by the Department of State Archives operating as part of the structure of the Ministry of Religious Denominations and Public Education. State archives and their competent and well-educated staff carried out successfully their numerous tasks, which are discussed in detail in the further part of the book. These were: accession, preservation and security, classification as well as accessibility of archives. The main directions of scientific studies in the field of archival studies and history conducted by archivists as well as publishing activities of state archives are presented separately. This work was written on the basis of comprehensive source studies conducted in Polish and foreign archives and on the basis of literature of the subject.

• WSTĘP
• 
  ROZDZIAŁ PIERWSZY
• Powstanie i rozwój archiwów na ziemiach polskich w XIX i na początku XX w.
  • 1. Archiwa na ziemiach polskich w XIX w.
  • 2. Archiwa w czasie I wojny światowej. Początki kształtowania się polskiej służby archiwalnej
• 
  ROZDZIAŁ DRUGI
• Prawne i instytucjonalne podstawy organizacji archiwów państwowych i naczelnych organów archiwalnych
  • 1. Dekret o organizacji archiwów państwowych i opiece nad archiwaliami
  • 2. Wydział Archiwów Państwowych
  • 3. Rada Archiwalna
• 
  ROZDZIAŁ TRZECI
• Państwowa sieć archiwalna
  • 1. Archiwa w Warszawie i na prowincji
  • 2. Organizacja archiwów państwowych
  • 3. Kadra archiwalna i formy jej kształcenia
• 
  ROZDZIAŁ CZWARTY
• Gromadzenie zasobu archiwalnego
  • 1. Podstawy prawne
  • 2. Rozmieszczanie i struktura zasobu archiwalnego
  • 3. Rewindykacja archiwaliów
  • 4. Nadzór nad narastającym zasobem archiwalnym
  • 5. Opieka nad archiwami niepaństwowymi
• 
  ROZDZIAŁ PIĄTY
• Zabezpieczenie i przechowywanie zasobu archiwalnego
• 
  ROZDZIAŁ SZÓSTY
• Opracowanie zasobu archiwalnego
  • 1. Zasady i metody opracowania
  • 2. Stan opracowania
• 
  ROZDZIAŁ SIÓDMY
• Udostępnianie zasobu archiwalnego
  • 1. Zasady udostępniania
  • 2. Formy udostępniania
    • 2.1. Udostępnianie materiałów archiwalnych w pracowniach naukowych
    • 2.2. Kwerendy archiwalne
    • 2.3. Inne formy udostępniania i popularyzacji państwowego zasobu archiwalnego
• 
  ROZDZIAŁ ÓSMY
• Działalność naukowa i wydawnicza archiwów
  • 1. Środowiska naukowe. Kierunki badań archiwalnych i historycznych
  • 2. Działalność wydawnicza
• 
  ZAKOŃCZENIE
• 
  BIBLIOGRAFIA
  • Źródła archiwalne
  • Źródła drukowane
  • Pamiętniki i wspomnienia Opracowania

WYKAZ SKRÓTÓW

INDEKS NAZWISK

STATE ARCHIVES IN THE SECOND REPUBLIC OF POLAND (S u m m a r y)