Zbiór interpretacji historycznoliterackich poświęconych twórcom z różnych, czynnych wówczas pokoleń. Centralne miejsce zajmują w nim szkice dotyczące Tajni Zenona Przesmyckiego (Miriama) jako poetyckiego manifestu symbolistycznego i Snów Marii Dunin Karola Irzykowskiego – nierozpoznanej dotąd polemiki z Miriamem. Bractwo Wielkiego Dzwonu to ironiczne określenie, jakim Irzykowski nazwał współczesnych sobie poszukiwaczy lub kreatorów głębokich sensów świata, młodopolskich artystów słowa. Sam jednak, pomimo dość ostrej krytyki, aspirował do członkostwa w tym Bractwie, do odegrania wydatnej roli w ruchu Młodej Polski. Pozostali bohaterowie rozważań to poeci, których można zaliczyć do Bractwa: Kazimierz Tetmajer, Tadeusz Miciński, Wacław Lieder, Leopold Staff. Pojawiają się też obok nich nazwiska mniej oczywiste, jak Jan Lemański, Adolf Dygasiński czy nieprzejednany przeciwnik modernizmu – Antoni Sygietyński. Wszystkich ich połączył pociąg do palimpsestów, skłonność do piętrzenia znaczeń, kamuflowania i zacierania tropów literackich, wokół których koncentrowała się wyobraźnia artystyczna przełomu wieków.

The book is a collection of historical and literary interpretations dedicated to artists from the various generations active at that time. The central place is occupied by essays about Zenon Przesmycki’s Mystery (Miriam) as a poetic symbolist manifesto, and The Dreams of Maria Dunin by Karol Irzykowski, a hitherto unrecognised polemic with Miriam. ‘The Great Bell Brotherhood’ was the ironic term Irzykowski used to refer to those contemporaries of his who sought or created deep meanings of the world, the Young Poland artists. However, despite his rather harsh criticism, he himself aspired to membership of this Brotherhood, and to play a prominent role in the Young Poland movement. The other essays here are devoted to poets who can be included in the Brotherhood: Kazimierz Tetmajer, Tadeusz Miciński, Wacław Lieder and Leopold Staff. Less obvious names also appear in this context, such as Jan Lemański, Adolf Dygasiński or that uncompromising opponent of modernism, Antoni Sygietyński. All were connected by their passion for palimpsests – a tendency to cumulate meanings, camouflage and blur the literary tropes around which the artistic imagination at the turn of the century revolved.

Bractwo Wielkiego Dzwonu (wstęp)

Genezis z natury? Skałotocz-palczak (Pholas dactylus) Antoniego Sygietyńskiego

O powstawaniu narodu. Gody życia Adolfa Dygasińskiego

Tatry – obraz wszechświata. Nieskończoność Kazimierza Tetmajera

Rondo wtajemniczające. Tajń Miriama wobec studium o Maeterlincku

„Palimpsest do kwadratu”. Sny Marii Dunin jako zakamuflowana dyskusja Karola Irzykowskiego z Zenonem Przesmyckim

A la Botticelli. Jeszcze o prerafaelityzmie w literaturze Młodej Polski

Synkretyzm i sugestia. Migocą złote pomarańcze… Tadeusza Micińskiego

Piewca świetności Rzeczpospolitej dawnej i odrodzonej – „poeta młodéj Polski”. Jam jest, Ruiny i inne wiersze Wacława Rolicz-Liedera

Leopolda Staffa ars bene legendi. Sonet Jak wiersze czytać w roli wprowadzenia do lektury tomu W cieniu miecza

Lycoperdon giganteum Jana Lemańskiego wśród książek trujących

Nota

Indeks

Summary (On the Trail of the Great Bell Brotherhood. Essays on Literature at the Turn of the 20th Century)