Książka wyrasta z przekonania o niesłuszności nagminnej krytyki edukacji. Autorka sugeruje, że docenienie szkoły może inspirować do podejmowania późniejszych prób zmiany kształcenia na lepsze. Dezaprobata raczej konserwuje dawne przyzwyczajenia niż wspiera w szukaniu nowych rozwiązań. Badaczka przekonuje, że konsekwencji jednostronnych i przez to niebezpiecznych sądów doświadczamy w procesie kolejnych reform. Przygląda się kierunkom zmian w najnowszych podręcznikach polonistycznych i zestawia je z uwagami czynionymi już w latach 90. XX wieku. Prezentuje materiały wywiedzione wprost z praktyki. Porównuje edukację w Polsce i szkole międzynarodowej. Opisuje działania inspirowane przez historyka, nauczycielki plastyki i przedsiębiorczości, a także efekty lekcji języka polskiego i przedmiotu nazwanego oblicza współczesnej kultury. Wiele z analizowanych propozycji miało miejsce w latach 2018/2019 oraz 2019/2020. Bohaterami większości tekstów są uczennice i uczniowie, a w centrum uwagi usytuowane są ich szkolne teksty. Metodyczny konkret nie tylko służy oglądowi edukacyjnej rzeczywistości. Umożliwia jej zdecydowanie bardziej panoramiczne obrazowanie, osadzenie na tle dawniejszej i współczesnej myśli metodycznej. Dokumentację tegoż stanowią przywoływane prace dotyczące rozmaitych opcji dydaktycznych. Różnice między nimi otwierają przed szkołą sferę wolności, zapewniając nauczycielkom i nauczycielom wybór najbliższej im koncepcji.

Wstęp. Po stronie uczniów, nauczycieli i dydaktyków

Część I

W POLSCE I NA ŚWIECIE

O roli uniwersyteckich mistrzów, dydaktyce i świecie wartości

Polonistyczny regres albo zawężanie uczniowskiej i nauczycielskiej swobody

Jeden uczeń, dwie szkoły – refleksje o edukacji w Polsce i poza jej granicami

Część II

SZKOLNA WSPÓLNOTA DYDAKTYCZNA

„Zakryte – odkryte”, o związkach akademickich praktyk badawczych i szkolnych

doświadczeniach poznawania nie tylko lokalności

Stare obrazy i nowe fotografie a dydaktyczne ożywianie także kulturowego archiwum

„Kulturowe DNA” – permanentna zmiana i polonistyczne praktyki inicjacyjne

Zdaniem uczniów – od starożytnych wzorców osobowych do „obrony polityczności

edukacji polonistycznej”

Jak Wokulski dotarł do Poznania? Uczniowskie odkrywanie Lalki nie tylko w trakcie

pandemii

Krótkie wprawki pisarskie, czyli coś więcej niż praktyczna stylistyka

Zakończenie. Uczniowskie postscriptum

Nota bibliograficzna

Indeks osobowy

Summary. Appreciating School. Didactic Theory and Methodological Practice

The book derives from the conviction about the unfairness of common criticism aimed at education. The author implies that appreciation of school may inspire further attempts to change the process of educating for the better. What disapprobation does is conserve long-time habits rather than promote the search for novel solutions. The researcher argues that, in the course of successive reforms, we have suffered the consequences of one-sided and thus dangerous judgements. She explores trends of changes in the most recent Polish language textbooks and juxtaposes them with the comments made as far back as in the 1990s. She presents materials originating straight from practice. She compares education in Poland to that in an international school. She describes the actions inspired by a historian, an art teacher and a business studies teacher, as well as the effects of Polish lessons and the subject called the facets of contemporary culture. Many of the proposals under examination occurred in 2018/2019 and 2019/2020. The protagonists of most texts are schoolgirls and schoolboys, and their written assignments occupy the centre of attention. Not only does the methodological nitty-gritty give an insight into the educational reality, but it also facilitates decidedly more panoramic imaging and placing of the said reality against the background of historical and contemporary methodological thought. This is documented by the cited papers concerning various didactic options. The differences between them open up the sphere of freedom for school, providing teachers with the choice of concepts that appeal to them most.