Saramago jest autorem świadomym tworzonej przez siebie literatury i – oprócz mniej lub bardziej banalnych historii, oprócz historii mniej lub bardziej poważnych – zawiera w niej refleksje na tematy społeczne czy refleksje na temat literatury. W każdej powieści eksploatuje jakieś zagadnienie filozoficzne, religijne, społeczne i wplatając je w historię, mającą zazwyczaj znaczenie stricte ludyczne, eksploatuje to zagadnienie na wszystkie możliwe sposoby, przedstawia je z różnych punktów widzenia. W związku z powyższym jego powieści to specyficzny przypadek metafikcji, literatury autoświadomej, zawierającej refleksje nie tylko nad traktowanymi zagadnieniami, lecz często również próba refleksji nad sensem i znaczeniem literatury.

This book is the first attempt made by Polish literary critics at exploring the literary body of work by the Portuguese Novel Prize winner, Jose Saramago. Despite his relative
popularity among Polish readers, his complete writings have not been the focus of a collective analysis before. Besides separate scarce articles in specialised journals, so
far only one monograph has been published, which focuses only on a portion of the author’s writings.
This monograph comprises articles by both experienced and novice critics from three major academic centres in Poland. Apart from a general bibliographic introduction, this
monograph touches upon the following issues: Saramago against the background of Portugal’s imperial heritage, demythologization of history in Saramago’s writing, Saramago
as a politician in his novels, the image and structural role of women in Saramago’s writing, influences of J.L. Borges and F. Pessoa in The Year of the Death of Ricardo
Reis, the role of music in Baltasar and Blimunda, the problem of salvage for human beings in the post-modern era, gnosticism in The Gospel According to Jesus Christ and
the theme of death in Death with Interruptions.