Monografia porusza zagadnienia dotyczące podmiotowości dziecka i wartości dzieciństwa w odniesieniu do współczesnej pedagogicznej recepcji myśli Janusza Korczaka – twórcy oryginalnego systemu wychowania opartego na szacunku, zaufaniu i miłości do dziecka. Ten uznany i szanowany pedagog propagował prawa przysługujące dziecku, które opierał na założeniu, że dziecko jest osobą i z tego tytułu wynikają atrybuty jego egzystencji (w tym godność). Przywiązywał ogromną wagę do podmiotowego traktowania dziecka, twierdził, że dziecko to wartość najwyższa. Podkreślał także twórcze podejście dziecka do własnego życia i kształtowania własnej osobowości. Z kolei z opieką w okresie dzieciństwa, która jest prawem dziecka, należy łączyć – według niego – odpowiedzialność dorosłych (rodziców, wychowawców w placówce opiekuńczej) w procesie wychowania.  

Nawiązanie do idei Janusza Korczaka widoczne jest we współczesnej pedagogice, czego przykładem są prężnie działające w Polsce Korczakowskie Szkoły Marzeń. 

Publikacja jest adresowana do przedstawicieli wielu nauk, w tym humanistycznych, społecznych, teoretyków dzieciństwa i jego badaczy, nauczycieli, pedagogów, rodziców, studentów kierunków socjologicznych, pedagogicznych, nauk o rodzinie, psychologów oraz szerokiego grona odbiorców, którzy interesują się problematyką dziecka i dzieciństwa.

Wstęp

Część I
Proces kształtowania się podmiotowości dziecka w pedagogice/wychowaniu

Rozdział I
Podmiotowość dziecka w kontekście wychowania

Rozdział II
Podmiotowość w ontogenezie dziecka

Rozdział III
Poczucie podmiotowości i podmiotowość dziecka – w kierunku praktyki wychowania

Część II
Korczakowskie inspiracje w dociekaniach teor etycznych o dziecku i dzieciństwie

Rozdział IV
Dziecko i dzieciństwo jako wartość

Rozdział V
Niedostrzeganie wiodących praw dziecka

Rozdział VI
Rodzina i dziecko w obliczu presji zmian

Rozdział VII
Odpowiedzialność rodzicielska potrzebą czasów współczesnych i koniecznością powrotu do idei Janusza Korczaka

Część III
System wychowawczy Janusza Korczaka w praktyce

Rozdział VIII
Geneza systemu wychowania Janusza Korczaka i jego główne założenia

Rozdział IX
Egzemplifikacja realizacji założeń Korczakowskiego systemu wychowania

Rozdział X
Znaczenie wychowawcy w systemie wychowania Korczaka

Rozdział XI
Inne formy wspierające Korczakowski system wychowania dziecka

Rozdział XII
Rodzina i szkoła formami wspierającymi realizację systemu wychowania Korczaka

Rozdział XIII
Korczak a współczesność

Bibliografia

Noty o autor kach

Summary. Child’s subjectivity and the value of childhood. The contemporary reception of Janusz Korczak thought

The monograph addresses issues concerning the subjectivity of the child and the value of childhood in relation to how the ideas of Janusz Korczak are received in contemporary pedagogical. Korczak was the creator of an original system of upbringing based on respect, trust and love for the child. This recognised and respected pedagogue promoted the rights of the child, which he based on the assumption that the child is a person and that the attributes of their existence (including dignity) derive from this. Korczak attached great importance to the subjective treatment of the child, asserting that the child is the highest value. He also emphasised the child's creative approach to his or her own life and the formation of their own personality. In turn, in Korczak’s view, care during childhood, which is the right of the child, should be linked to the responsibility of adults (parents, educators in care institutions) in the process of upbringing.

References to Janusz Korczak's ideas are evident in contemporary pedagogy, as exemplified by the thriving ‘Korczak Dream Schools’ in Poland.

This publication is addressed to representatives of many sciences, including the humanities, social sciences, theorists and researchers dealing with childhood, teachers, educators, parents, students of sociology, pedagogy, family studies, psychologists, and also the wider audience interested in issues related to the child and childhood.