Książka ważna dla nowoczesnej socjologii nauki - łączy problematykę "historii wewnętrznej" poszukiwań i dociekań naukowych z problematyką "historii zewnętrznej" inwencji i aktywności zawo-dowej uczonych. Prezentuje perspektywę poznawczą, którą nazwać można odnowioną kontynuacją idei Maxa Webera i Thorsteina Veblena, ważnych dla socjologii nauki i aktualnych w polskiej rzeczywistości "transformacyjnej" naszej teraźniejszości. Nauka - w ujęciu autora - jest tą sferą rzeczywistości socjokulturowej, w której (w swoistej postaci) funkcjonują reguły rynku. Ważne i cenne poznawczo jest ukazanie analogii i korelacji pomiędzy patologią w świecie uczonych a patologią w świecie otaczającym naukę, które ujawnia dwoistość charakteru: "naukowej praktyki społecznej".

This book is devoted to the analysis of certain tendencies in modern higher education, both in the way of practising science, teaching, and organisation of academic life. These phenomena the sense and essence of which is expressed by the concept of corruption (understood in the classical, original sense of decay) and Durkheim's concept of anomie are, according to him, mutually connected. The author also sees the factors of these phenomena through a wider social context and their mutual influence on the world outside of the academy.

Rozdział pierwszy

Gospodarka rynkowa a typ idealny, dominujący i przeciętny
Neoklasycyzm socjologiczny a teoria materii społeczno-historycznej. Materia przyrodnicza a materia przesycona rozumem i obyczajnością
Prawda jako trójjedyność a poszukiwanie obiektywizmu i przezwyciężanie doktrynerstwa ideologicznego i społeczno-politycznego
Gospodarka towarowo-pieniężna a wolność, rozwój osobowości i uczłowieczenie stosunków społecznych
Zapomniane pojęcie korupcji. Korupcja nauki a korupcja rynku
Stawanie się i to, co się już stało
Platon, Arystoteles a analizy współczesnej rzeczywistości
Doktrynerska socjologia wiedzy a wartość teoretyczna myśli ideowo odmiennej i obcej
Paradygmaty przyrodoznawstwa a ludyczne postacie nowości socjologicznej
Społeczeństwo ryzyka a własnościowa teoria klas
Zwodniczy kainotyzm a psucie reguł nauki i rzetelnego myślenia
Stare i nowe a fundamentalne oraz wzniesione i rozbudowane na fundamentach
Trzy pojęcia teorii ogólnej a programowa otwartość na kainotes
Metoda historyczno-porównawcza a natura nowoczesnej nauki

Rozdział drugi

Jeden wspólny paradygmat nie wyklucza wielu różnych paradygmatów
Zadanie quasi-matematyczne. Niektóre typy relacji między nowym i starym w naukach o społeczeństwie
Paradygmaty a zasady pozytywnej krytyki i przezwyciężania
Kształcenie wąskozawodowe a ucieczka od rzeczywistości rynkowej
Anomia, zjawiska doniosłe anemicznie i uwarunkowane przez anomię
Rynek a lokajsko-dominacyjny model uniwersytetu
Demokracja studencka a pajdokracja
Lata nieudanych reform na Zachodzie
Certyfikat a autentyczna wiedza zawodowa
Sklepy sprzedaży profesorów

Rozdział trzeci

Fikcja miarą wszechrzeczy
Fikcje ekonomiczne jako intelektualne środki anemicznego uwłaszczania i wywłaszczania
Wywłaszczyciele. Przekształcanie się niebytu w byt
Wywłaszczeni, poniżeni i zagniewam
Zasada mediocrity, czyli mierności i lichości
Wielka komercjalizacja i stano-klasy
Rewolucja edukacyjna a wywłaszczanie posiadaczy certyfikatów wyższego wykształcenia

Rozdział czwarty

Egalitaryzm naukowy i społeczny
Monopol a jakość wykształcenia i badania
Nauka a zasady wolnej i samowolnej konkurencji
Zwodnicza statystyka i choroby zawodowe ludzi nauki
Mikrosocjologia partii, wodzów i demokracji
Cenzura jako instytucja społeczeństwa obywatelskiego
Język rynkowy i etatystyczny

Literatura

Spis nazwisk

The University and the Market (Summary)