Pierwsza na rynku wydawniczym monografia w całości poświęcona zagadnieniom związanym z ugodą zawartą przed mediatorem. Treść opracowania koncentruje się na kwestiach dotyczących ugody mediacyjnej w sprawach cywilnych, zawierając analizę takich problematycznych w praktyce zagadnień, jak dopuszczalność i warunki zawarcia ugody w przypadku stron wielopodmiotowych i podmiotów nielegitymowanych materialnie, reprezentacja stron przy zawieraniu ugody przed mediatorem czy wyjście jej treści poza przedmiot powództwa. Te kluczowe zagadnienia uzupełniają rozważania na temat znaczenia ugody mediacyjnej dla sądu oraz jej roli w postępowaniu karnym, czy wreszcie perspektyw, jakie dla rangi ugód mediacyjnych niesie za sobą Konwencja o międzynarodowych porozumieniach zawartych w drodze mediacji (Konwencja singapurska).

Ciekawym tłem dla rozważania problemów, jakie wiążą się z ugodą w polskim porządku prawnym, jest przyjrzenie się funkcjonowaniu tej instytucji na Litwie, gdzie mediacja jest – przynajmniej w niektórych sprawach – obligatoryjna, oraz w Ukrainie, gdzie prawna regulacja mediacji została wprowadzona niedawno (ustawą z dnia 16 listopada 2021 roku), zatem na kształtowanie się instytucji ugody przed uchwaleniem regulacji dedykowanych mediacji wpływała przede wszystkim nauka i praktyka w zakresie stosowania prawa.

Wstęp

Boubacar Sidi Diallo

ROZDZIAŁ I

The UN Singapore Convention on Mediation as a new cross border instrument for settling commercial disputes
1. Introduction
2. The role and importance of mediation
3. Mediation as a mode of “participatory justice”
4. The Singapore Convention on Mediation: A Uniform and Effective Framework for International Settlement Agreements Resulting from Mediation
5. Scope of the Singapore Convention on Mediation
6. The main provisions of the Singapore Convention on International Settlement Agreements Resulting from Mediation
7. Conclusions

Agnė Tvaronavičienė, Indrė Korsakovienė

ROZDZIAŁ II

The Pecularities of the Mediation Settlement Agreement in the Republic of Lithuania
1. Introduction
2. The Institute of Settlement Agreement in Lithuania
2.1. The Concept and Requirements of a Settlement Agreement in Civil Justice
2.2. Concept and Requirements of a Settlement Agreement in Administrative Justice
3. The Institution of a Settlement Agreement as a Form of Consolidation of the Desired Result of the Mediation Process
4. Practical Problems of the Implementation of Settlement Agreements in Lithuania
4.1. Practical Problems of the Implementation of the Mediated Settlement Agreement in Civil Justice
4.2. Practical Problems in the Implementation of the Settlement Agreement in Administrative Justice
5. Conclusions

Svitlana Bychkova, Tetiana Fedosieieva

ROZDZIAŁ III

Mediacja i ugoda mediacyjna w Ukrainie: charakterystyka ogólna

Piotr Marciniak

ROZDZIAŁ IV

Ugoda mediacyjna w praktyce sądowej
1. Uwagi wstępne
2. Ugoda mediacyjna w postępowaniu cywilnym w statystykach
3. „Udział” sądu i przewodniczącego w konstruowaniu ugody mediacyjnej
4. Zatwierdzenie ugody mediacyjnej przez sąd
5. Postanowienie o zatwierdzeniu ugody mediacyjnej a postanowienie o umorzeniu postępowania
6. Podniesienie zarzutu nieważności ugody mediacyjnej z powodu wady oświadczenia woli
7. Skutki ugody mediacyjnej, co do której strony nie wystąpiły o jej zatwierdzenie, oraz skutki ugody mediacyjnej, co do której sąd odmówił jej zatwierdzenia
8. Podsumowanie

Joanna May

ROZDZIAŁ V

Wielopodmiotowość a ugoda mediacyjna
1. Uwagi wstępne
2. Pojęcie wielopodmiotowości
3. Rodzaje współuczestnictwa
4. Współuczestnictwo materialne zwykłe i sposób działania współuczestników
5. Współuczestnictwo materialne jednolite i sposób działania współuczestników
6. Współuczestnictwo materialne konieczne i sposób działania współuczestników
7. Współuczestnictwo formalne i sposób działania współuczestników
8. Interwenient uboczny i jego sposób działania
9. Podmioty na prawach strony i ich sposób działania
10. Uczestnicy postępowania nieprocesowego i sposób ich działania
11. Skutki prawne wielopodmiotowości
12. Podsumowanie

Joanna Mucha

ROZDZIAŁ VI

Dopuszczalność zawarcia ugody przed mediatorem przez podmioty niebędące stroną stosunku prawnego objętego sporem
1. Uwagi wstępne
2. Uprawnienie do rozporządzania przedmiotem sporu jako warunek zawarcia ugody
3. Pojęcie i istota podstawienia procesowego
4. Podstawienie procesowe a dopuszczalność zawarcia ugody przed mediatorem
4.1. Uprawnienie do zawarcia ugody w przypadku subrogacji procesowej (podstawienia bezwzględnego)
4.2. Ograniczenia uprawnienia do zawarcia ugody
5. Uprawnienie do zawarcia ugody w przypadku postępowania wszczętego na skutek powództwa prokuratora i innych podmiotów działających na prawach strony
6. Podsumowanie

Jarosław Grykiel

ROZDZIAŁ VII

Reprezentacja przedsiębiorców przy zawarciu ugody mediacyjnej
1. Uwagi wstępne
2. Pojęcie przedsiębiorcy
3. Pojęcie i rodzaje reprezentacji
4. Ogólne zasady reprezentacji organicznej
4.1. Właściwy organ
4.2. Skład organu
4.3. Zakres umocowania
4.4. Sposób reprezentacji
4.5. Reprezentacja w prawie pracy
4.6. Prowadzenie spraw a reprezentacja
4.7. Jawność zasad reprezentacji
4.8. Brak rękojmi wiary publicznej rejestru przedsiębiorców oraz CEIDG
5. Dopuszczalność działania przez pełnomocnika
6. Osoba pełnomocnika
7. Rodzaje pełnomocnictw
7.1. Pojęcie pełnomocnictwa
7.2. Pełnomocnictwo ogólne
7.3. Pełnomocnictwo rodzajowe
7.4. Pełnomocnictwo do poszczególnej czynności
8. Prokura
8.1. Pojęcie prokury
8.2. Cechy prokury
8.3. Rodzaje prokury
8.4. Zakres umocowania prokurenta
9. Reprezentacja łączna mieszana
9.1. Charakter prawny
9.2. Dopuszczalność konstrukcji
9.3. Zakres umocowania
10. Zakaz czynności z „samym sobą”
10.1. Źródło zakazu
10.2. Uzasadnienie obowiązywania zakazu
10.3. Skutki naruszenia zakazu
11. Skutki wadliwej reprezentacji
11.1. Fałszywy (rzekomy) pełnomocnik
11.2. Fałszywy (rzekomy) organ
12. Podsumowanie

Magdalena Skibińska

ROZDZIAŁ VIII

Wyjście treści ugody mediacyjnej poza przedmiot postępowania sądowego
1. Uwagi wstępne
2. Przegląd stanowisk doktrynalnych w przedmiocie dopuszczalności zatwierdzenia ugody w zakresie wykraczającym poza granice żądania pozwu
3. Stanowisko własne
4. Dopuszczalne sposoby formułowania ugody w sytuacji wyjścia treści ugody poza przedmiot postępowania sądowego
5. Podsumowanie

Piotr Karlik

ROZDZIAŁ IX

Ugoda w postępowaniu mediacyjnym w sprawach karnych
1. Uwagi wstępne
2. Ugoda i jej znaczenie w mediacji karnej
3. Przedmiot ugody i jej zakres
4. Znaczenie ugody dla stron postępowania
5. Ugoda a ostateczne rozstrzygnięcie
6. Podsumowanie

Joanna Mucha

ROZDZIAŁ X

Uwagi podsumowujące

Bibliografia

Summary. Settlement concluded before a mediator. Selected issues

The first monograph to be published which is entirely devoted to issues related to settlements reached by means of mediation. It focuses on issues related to mediation settlements in civil cases, including an analysis of such problematic issues in practice as the admissibility and conditions of concluding a settlement agreement in the case of multi-stakeholder parties and materially illegitimate entities, the representation of the parties when concluding a settlement agreement before a mediator or going beyond the subject matter of the action. These key issues are complemented by a discussion of the mediation settlement’s importance for the court and its role in criminal proceedings or, ultimately, the prospects that the Convention on International Agreements Concluded through Mediation (Singapore Convention) have for the stature of mediation settlements.

An interesting background for considering the problems associated with the settlement in the Polish legal order is provided by a look at how this institution functions in Lithuania, where mediation is, at least in some cases, obligatory, and in Ukraine, where the legal regulation of mediation was introduced more recently (by the law of 16 November 2021), thus the primary influence on the shape of the institution of settlement prior to the enactment of regulations dedicated to mediation was that of science and the application of law in practice.