Monografia powstała w ramach Humanistycznego Konsorcjum Naukowego UAM–UJ, artykuły dotykają wszystkich niemal zagadnień, aspektów oraz sfer aksjologicznych i znaczeniowych związanych z kulturowymi reprezentacjami pychy – od nowatorskiego spojrzenia na antyczne strategie jej ujmowania i na zasoby chwytów retorycznych służących opisywaniu i ekspresji wyniosłych postaw i megalomańskich uroszczeń przez średniowieczne rozważania o skomplikowanych relacjach łączących dumę z własnych dokonań z obowiązkiem wyrażania graniczącej z samoponiżaniem się pokory oraz ukazanie kłopotów towarzyszących leksykografom podczas konstruowania hasła pycha po odkryte w romantyzmie indywidualistyczne identyfikacje jednostki ludzkiej i imagologiczny namysł nad kwestią dumy narodowej. To, że współcześnie, po wielu wiekach swej niejednoznacznej obecności w europejskiej (i nie tylko) kulturze łacińska superbia i grecka hybris wciąż budzą emocje odbiorców i badawcze fascynacje znawców, świadczy, że ani nauka, ani literatura nie powiedziały jeszcze na jej temat ostatniego słowa.

Wstęp (Anna Gawarecka)

Olga Śmiechowicz
Ὕβρις intelektualnej elity w tekstach komedii staroattyckiej

Kazimierz Ilski
Pycha gnozy – strategie argumentacyjne Euzebiusza z Cezarei

Elzbieta Wesołowska
Pycha cierpienia, czyli Niobe jako figura skamieniałego paradoksu

Jakub Handszu
Hybris Odyseusza jako ekspresja pierwiastka apollińskiego i dionizyjskiego u Nietzschego

Tomasz Sapota
Tezeusz upokorzony

Mateusz Stróżyński
Pycha u Plotyna

Monika Miazek-Męczyńska
Skrzydła Dedala – symbol pychy?

Radosław Piętka
„Debellare superbos”. Kilka uwag na temat Wergiliańskiej formuły oraz jej antycznych i nowożytnych zastosowań

Piotr Bering
Komu wiele dano, od tego wiele wymagać się będzie. Pycha na szczytach władzy w średniowiecznych przekazach

Anna Kotłowska
Ideologiczne znaczenie opisu wojny w Zdobyciu Krety (De Creta capta) Teodozjusza Diakona

Włodzimierz Szturc
Alegorie pychy w teologii, teatrze i malarstwie do połowy XVI wieku

Izabela Lis-Wielgosz
Przepisałem nie dla zaszczytu, lecz z pokory... „Niepyszne” autoprezentacje twórców mikrotekstów cerkiewnosłowiańskich. Rzecz o nieoczywistym zakresie konwencji

Agata Firlej
Pycha i pokora jako kategorie narodowe. Przykład czeski

Krzysztof Korotkich
Pycha romantyczna

Ewa Gorlewska
Semantyka nazwy „pycha” w świetle współczesnych opisów leksykograficznych

The articles included in the monograph were produced within the framework of the Humanities Academic Consortium of Adam Mickiewicz University-Jagiellonian University. They touch upon almost all issues, aspects and axiological and semantic spheres related to cultural representations of pride. These include: an innovative look at ancient strategies of conceiving pride and the resources of rhetorical tricks used to describe and express lofty attitudes and megalomaniac charms; medieval reflections on the complicated relations connecting pride in one's own achievements with the obligation to express pride that borders on the humiliating; the medieval discussion on the complex relationship between pride in one's own achievements and the obligation to express humility bordering on self-deprecation; the problems encountered by lexicographers in constructing the term "pride"; the individualistic identification of the human being discovered in Romanticism; the imagological reflections on the question of national pride. The fact that nowadays, after many centuries of their ambiguous presence in European (and other) culture, Latin superbia and Greek hybris continue to arouse the emotions of the public and fascinate academic connoisseurs shows that neither science nor literature has yet said its final word on the subject.