W obliczu narastających zranień, kiedy wiele osób nie wie, jak je uleczyć, bądź sądzi, że uleczenie ich jest niemożliwe, papież Franciszek apeluje o „rewolucję czułości”, która jest drogą do odnowienia humanizmu chrześcijańskiego. Wymaga zwłaszcza od chrześcijan, aby byli jej twórcami. Pomoże ona przemienić znieczulone serca w serca otwarte i pełne miłości. Jedynie dzięki „patrzeniu sercem” można sprzeciwić się zglobalizowanej obojętności i prowizoryczności. W związku z tym papież proponuje życie oparte na zażyłej relacji z Maryją. Obecne czasy są Jej czasami. Warto wstąpić do Jej szkoły, gdyż uczy Ona alfabetu chrześcijańskiego humanizmu.

Zagadnienie to należy do wiodących tematów nauczania Franciszka. Chodzi mu nie tyle o doktrynę, ile raczej o postawę życiową. Przyjmuje, że Maryja najlepiej obrazuje chrześcijańskie człowieczeństwo w praktyce codziennego życia. Potrzeba Jej geniuszu i stylu kobiecego, aby teologiczna refleksja nie była abstrakcyjna i teoretyczna, ale delikatna, opisowa, życiowa.

Nikt dotychczas nie podjął się opracowania Franciszkowego projektu służebnego udziału Maryi w dziele humanizmu chrześcijańskiego. Tymczasem jest to idea mająca kluczowe znaczenie dla jego mariologii. Niniejsza monografia stara się, przynajmniej częściowo, wypełnić istniejącą lukę. Nie ogarnia całości tematu i nie wyczerpuje go. Jest jednak cennym przyczynkiem, który pozwala zrozumieć oryginalność mariologii papieża Bergoglio.

WYKAZ SKRÓTÓW

WSTĘP

CZUŁOŚĆ KOŚCIOŁA
1. PRZYODZIANY CZUŁOŚCIĄ BOGA
2. KOMUNIA CZUŁOŚCI AD INTRA
3. O SERCU OTWARTYM NA CAŁY ŚWIAT
4. INSPIROWANY MACIERZYŃSKĄ CZUŁOŚCIĄ MARYI

FRATELLI TUTTI – PAPIESKIE WOŁANIE O PRZEMIANĘ ZNIECZULONEGO SERCA
1. DZIECI JEDNEGO BOGA
2. PATRZEĆ SERCEM – „MISTYKA” ŻYCIA RAZEM
3. ZA PRZYKŁADEM I WSPARCIEM MATKI CZUŁOŚCI

CZUŁOŚĆ MATKI LEKARSTWEM NA KULTURĘ DUCHOWEGO SIEROCTWA
1. POD CZUŁYM SPOJRZENIEM MATKI
2. W CZUŁYCH OBJĘCIACH MATKI
3. Z CZUŁOŚCIĄ MATKI KU INNYM

Z MARYJĄ PRZECIWKO ZGLOBALIZOWANEJ OBOJĘTNOŚCI
1. PRZYKŁAD OTWARCIA NA BOGA
2. ŚWIADEK BRATERSKIEJ MIŁOŚCI
3. PROMOTORKA NAWRÓCENIA EKOLOGICZNEGO

MARYJNE INSPIRACJE DLA KULTURY SPOTKANIA
1. „JEST NAM SIOSTRĄ W DRODZE”
2. SŁUŻEBNICA KULTURY BLISKOŚCI I CZUŁOŚCI
3. PRZYCZYNA NASZEJ RADOŚCI

RADOSNE OBLICZE ŚWIĘTOŚCI
1. RADOŚĆ Z ŁASKI POWOŁANIA DO ŚWIĘTOŚCI
2. RADOSNE PODĄŻANIE DROGĄ ŚWIĘTOŚCI
3. RADOŚĆ DZIELONA Z INNYMI
4. Z MARYJĄ ODKRYWAĆ RADOŚĆ ŚWIĘTOŚCI

MARYJA „WZOREM DLA MŁODEGO KOŚCIOŁA”
1. SIŁA „TAK” MŁODEJ MARYI
2. NIEWIASTA OTWARTA NA PRZYSZŁOŚĆ
3. SŁUŻEBNICA MIŁOŚCI BRATERSKIEJ
4. RADOSNY ŚWIADEK EWANGELII

MARYJNE ODNIESIENIA DLA WYTRWAŁEJ WIERNOŚCI OSOBY KONSEKROWANEJ
1. POD PRESJĄ KULTURY TYMCZASOWOŚCI
2. MARYJA – ŚWIADEK WYTRWAŁEJ WIERNOŚCI
2.1. Wierna obranej drodze
2.2. Wytrwała w wierności
3. MATKA KONSEKROWANEJ DROGI

KRÓLOWA POKOJU
1. TEOLOGICZNE UZASADNIENIE TYTUŁU
1.1. Matka Jezusa Chrystusa – Króla pokoju
1.2. Napełniona Duchem pokoju
2. PRZEWODNICZKA KOŚCIOŁA NA DROGACH POKOJU
2.1. Ikona pokoju
2.1.1. Pokoju serca
2.1.2. Braterstwa dla pokoju społecznego
2.2. Z pomocą Matki
2.2.1. Macierzyńskie spojrzenie
2.2.2. Orędowniczka pokoju

MATKA NADZIEI
1. MATKA CHRYSTUSA – ŹRÓDŁA WSZELKIEJ NADZIEI
1.1. Pełne nadziei fiat Maryi
1.2. Prowadzona nadzieją u boku Syna
2. PRZEWODNICZKA CHRZEŚCIJAŃSKIEJ NADZIEI
2.1. Nauczycielka nadziei
2.2. Wspomożycielka nadziei

POCIECHA MIGRANTÓW
1. DOŚWIADCZONA MIGROWANIEM
2. ZA PRZYKŁADEM MARYI
3. POD OPIEKUŃCZYM PŁASZCZEM MATKI

ZAKOŃCZENIE

BIBLIOGRAFIA

SUMMARY

TABLE OF CONTENTS

ABBREVIATIONS

INTRODUCTION

THE TENDERNESS OF THE CHURCH
1. CLOTHED IN GOD’S TENDERNESS
2. COMMUNION OF TENDERNESS AD INTRA
3. ABOUT A HEART OPENED FOR THE WHOLE WORLD
4. INSPIRED BY MARY’S MOTHERLY TENDERNESS

FRATELLI TUTTI – PAPAL CALL FOR THE TRANSFORMATION OF A CALLOUS HEART
1. CHILDREN OF ONE GOD
2. TO LOOK WITH ONE’S HEART – “MYSTICISM” OF LIVING TOGETHER
3. FOLLOWING HER AND SUPPORTED BY THE MOTHER OF TENDERNESS

MOTHER’S TENDERNESS AS A CURE FOR THE CULTURE OF SPIRITUAL ORPHANHOOD
1. UNDER THE MOTHER’S TENDER GAZE
2. IN THE MOTHER’S TENDER EMBRACE
3. APPROACHING OTHERS WITH THE MOTHER’S TENDERNESS

WITH MARY AGAINST THE GLOBALIZED INDIFFERENCE
1. A MODEL OF BEING OPEN FOR GOD
2. A WITNESS TO BROTHERLY LOVE
3. AN ADVOCATE OF ECOLOGICAL CONVERSION

MARIAN INSPIRATIONS FOR THE CULTURE OF ENCOUNTER
1. “SHE IS OUR SISTER ON THE WAY”
2. A SERVANT OF THE CULTURE OF CLOSENESS AND TENDERNESS
3. CAUSE OF OUR JOY

JOYFUL IMAGE OF SAINTHOOD
1. THE JOY FROM THE GRACE OF BEING CALLED TO SAINTHOOD
2. JOYFUL PATH TO SAINTHOOD
3. THE JOY SHARED WITH OTHERS
4. DISCOVERING THE JOY OF SAINTHOOD WITH MARY

MARY “AS A MODEL FOR THE YOUNG CHURCH”
1. THE POWER OF YOUNG MARY’S “YES”
2. A WOMAN OPEN FOR THE FUTURE
3. A SERVANT OF BROTHERLY LOVE
4. A JOYFUL WITNESS TO THE GOSPEL

MARIAN REFERENCES TO PERSEVERING FAITHFULNESS OF A CONSECRATED PERSON
1. UNDER THE PRESSURE OF THE CULTURE OF TEMPORARINESS
2. MARY – A WITNESS TO PERSEVERING FAITHFULNESS
2.1. Faithful to once chosen way
2.2. Persevering in faithfulness
3. THE MOTHER OF A CONSECRATED WAY

QUEEN OF PEACE
1. THEOLOGICAL JUSTIFICATION OF THE TITLE
1.1. Mother of Jesus Christ – King of peace
1.2. Filled with the Spirit of peace
2. A GUIDE FOR THE CHURCH ON THE PATH OF PEACE
2.1. An icon of peace
2.1.1. Peace of the heart
2.1.2. Brotherhood for social peace
2.2. With the help of the Mother
2.2.1. Maternal gaze
2.2.2. An advocate of peace

MOTHER OF HOPE
1. MOTHER OF CHRIST – A SOURCE OF ALL HOPE
1.1. Mary’s fiat full of hope
1.2. Lead by hope at the side of the Son
2. A GUIDE OF CHRISTIAN HOPE
2.1. A teacher of hope
2.2. Assistant of hope

SOLACE OF MIGRANTS
1. EXPERIENCED WITH MIGRATION
2. FOLLOWING MARY
3. UNDER MOTHER’S LOVING CARE

CONCLUSION

BIBLIOGRAPHY

SUMMARY

In the face of ever increasing wounds, when many people do not know how to heal them, or they do not believe healing is possible, pope Francis appeals for “a revolution of tenderness”, which is a path to renew Christian humanism. He urges Christians to create it. It is going to help convert callous hearts into open hearts full of love. Only “seeing with our hearts” enables us to say “no” to globalized indifference and provisional thinking. In connection to this, the pope proposes life based on intimate relationship with Mary. The present times are Her times. It is well worth joining Mary in Her school, since She teaches the alphabet of Christian humanism.

This issue belongs to main themes of Francis’s teaching. It is not all about the doctrine, but rather about life attitude. He assumes that Mary is the best image of Christian humanity in the practice of daily life. We need Her genius and womanly style in order for the theological reflection to be less abstract or theoretical, but delicate, descriptive, and practical.

Francis’s project of Mary’s humble participation in the work of Christian humanism has not been examined as yet. Actually, it is a concept of crucial importance to his Mariology. This present monograph aspires, at least partially, to fill the gap. It does not embrace the whole subject and is not exhaustive. It is a valuable contribution, which helps to comprehend the originality of pope Bergoglio’s Mariology.