Książka zawiera edycję inwentarzy kolegium jezuickiego w Nieświeżu i jego majątków, sporządzonych na przełomie lat 1773 i 1774 w wyniku kasaty Towarzystwa Jezusowego. Udostępnia szerszemu gronu czytelników rękopisy dotychczas prawie niewykorzystane i trudno dostępne, przechowywane obecnie w archiwach rosyjskich i białoruskich, które zawierają interesujący materiał dla przedstawicieli różnych dyscyplin, takich jak historia sztuki i architektury, historia książki i edukacji, religioznawstwo, muzykologia, dzieje farmacji oraz historia ekonomii i demografia historyczna. Inwentarze pozwalają też przedstawić dzieje zakonu św. Ignacego Loyoli w nowym świetle. W odróżnieniu od źródeł dotychczas wykorzystywanych przez uczonych, które skupiają się na roli kulturowej i religijnej jezuitów, inwentarze przybliżają zagadnienia związane z historią społeczną i kulturą materialną w epoce wczesnonowożytnej. Ponadto zastępują one źródła proweniencji jezuickiej, które uległy rozproszeniu po kasacie Towarzystwa. Kolegium nieświeskie, ufundowane przez Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła „Sierotki” w 1584 roku, stanowiło jedną z pierwszych placówek na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego i odgrywało szczególną rolę we wprowadzeniu tam kontrreformacji. W tym kontekście wydawane rękopisy pokazują adaptację Kościoła katolickiego do społecznych i kulturowych uwarunkowań na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej. Obszernym tekstom źródłowym towarzyszy bogaty materiał ilustracyjny, pokazujący aktualny stan pojezuickich zabytków w Nieświeżu.

Skróty

Wstęp

Inwentarze jako źródło historiograficzne

Nieśwież jako ośrodek działalności jezuitów

Zakres edycji

Zarys treści inwentarzy

Kościół pw. Bożego Ciała

Altarie i stowarzyszenia pobożne

Inne kościoły

Kolegium

Instytucje związane z kolegium

Apteka

Drukarnia

Bursa ubogiej szlachty

Majątki ziemskie

Zasady opracowania

Słownik terminów

Bibliografia

Spis ilustracji

Inwentarze

Rękopis I
Inwentarz kościoła Bożego Ciała i kolegium w Nieświeżu

Rękopis II
Inwentarz kościołów w Krzywoszynie, Lipsku i Tuchowiczach

Rękopis III
Inwentarz dóbr Użanka

Rękopis IV
Inwentarz dóbr Rudawka

Rękopis V
Inwentarz dóbr Grzybowszczyzna

Rękopis VI
Inwentarz dóbr Rzepichowo, Tuchowicze i Szczerbinowo

Rękopis VII
Inwentarz dóbr Wereskowo i Pułbrzeg

Aneksy

Aneks I
Dokument wyznaczający fundusz kolegium nieświeskiego (kopia)

Aneks II
Dokument fundacyjny kolegium nieświeskiego (kopia)

Aneks III
Dokument fundacyjny parafi i rzymskokatolickiej w Lipsku (kopia)

Aneks IV
Dokument fundacyjny bursy ubogiej szlachty w Nieświeżu (kopia)

Aneks ikonograficzny

Indeks osób

Indeks nazw miejscowych

Indeks rzeczy ważnych

The Inventories of the Jesuit College in Nieśwież and its Estates from 1773–1774: Summary