Księgę III Biblioteki Historycznej poświęcił Diodor egzotycznym i słabo znanym w czasach antycznych obszarom Etiopii, Libii i Arabii (o tej ostatniej zwięźle, bo pisał już o niej w księdze II 48.1-7). Znajdujemy tu niezwykle ciekawe, na poły bajkowe opisy etnografczne różnych ludów, które zamieszkiwały tereny od Zatoki Perskiej po wybrzeża Morza Czerwonego i dalej w głąb Afryki oraz na zachód od Egiptu po Słupy Heraklesa. Obręb Morza Czerwonego (nazywany Zatoką Arabską) był dla Greków, a później dla Rzymian, szczególnie intrygujący, bo tędy wiodła droga na wschód, aż do Indii, skąd sprowadzano różnorodne egzotyczne towary, w tym zwłaszcza bardzo poszukiwane przyprawy i kadzidła. Diodor nawiązuje w tej księdze do opowieści o Amazonkach, Dionizosie i Heraklesie, Ammonie (Zeusie), Tytanach i Matce Bogów (Kybele), ale sprawy bogów i herosów przedstawia w konwencji euhemerystycznej, tzn. racjonalistycznej, stara się bowiem pokazać, że niegdyś byli to zwykli ludzie, którzy pośmiertnie doczekali się za swoje czyny szczególnej czci.

Wraz z publikacją przekładu tej księgi, autorstwa Małgorzaty Wróbel, zamykamy pierwszą pentadę Biblioteki Historycznej. Poprzednie księgi ukazały się również w serii Fontes Historiae Antiquae (zeszyty XVI, XXXII, XXXIV, XXXV). Pentada druga, zawierająca fragmenty ksiąg VI-X, znajduje się w fazie opracowania przedwydawniczego. Księgą XI natomiast, w przekładzie Ireneusza Ptaszka, rozpoczęliśmy edycję pentady trzeciej (zeszyt XXXVII).

Sylwester Dworacki